دنیا، عالمِ مقابلِ آخرت، این مفهوم با واژة دنيا ۱۱۵ بار، اولي ۵ بار، عاجله ۳ بار و آیاتی که این مفهوم را دارد، آمده است.
چکیده: دنيا از آن ِخدا است. ستايش در دنيا نيز از آنِ او است زندگي دنيا جز بازيچه، بيهودگي، آرايش، فخرفروشي، فزون جويي در اموال و فرزندان و جز ماية فريب نيست. زندگيِ دنيا در برابر آخرت بهره‌اي ناچيز است. آنچه به شما داده شده از زرو سيم، فرزندان و … متاع زندگيِ دنيا و زيور آن است. مردم از زندگي ِدنيا ظاهري مي‌شناسند و از آخرت غافلند و دنيا و متاع آن را مي‌خواهند و خدا براي آنها آخرت را مي‌خواهد و آخرت نيكوتر و پايدارتر از دنيا است. هر كس دنيا و پاداش و كشت آن را بخواهد خدا به او مي‌دهد. مردم، نتيجة اعمال خود را در دنيا و آخرت مي‌بينند.
آخرت و دنیا از آن خداست (نجم/۲۵). در حقیقت آخرت و دنیا از آن ماست (لیل/۱۳). در دنیا و آخرت ستایش از آن خداست (قصص/۷۰).
ما آسمان این دنیا را به چراغ‌ها آذین کردیم (فصّلت/۱۲؛ ملک/۵). آن را حفظ کردیم (فصّلت/۱۲). آن را وسيلة راندنِ شیاطین گرداندیم (ملک/۵). آسمان این دنیا را با ستارگان آذین کردیم (صافّات/۶). آن را از هر شیطان سرکش حفظ کردیم (صافّات/۷).
زندگی دنیا جز مایۀ فریب نیست (آلعمران/۱۸۵؛ حدید/۲۰). زندگی این دنیا جز بازيچه و بيهودگي نیست اگر ایمان بیاورید و پروا دارید [خدا] پاداش شما را می‌دهد و اموال شما را نمی‌خواهد (محمّد/۳۶). زندگی دنیا جز بیهودگی و بازیچه نیست. به راستی زندگی حقیقی سرای آخرت است. ای کاش می‌دانستند (عنکبوت/۶۴). زندگی دنیا جز بازيچه و بيهودگي نیست. قطعاً سرای آخرت برای کسانی که پرهیزکاری می‌کنند بهتر است. آیا نمی اندیشند (انعام/۳۲)؟ زندگی دنیا در برابر آخرت جز بهره‌ای ناچیز نیست (رعد/۲۶).
بدانید زندگی دنیا در حقیقت بازيچه، بيهودگي، آرایش، فخرفروشی شما به یکدیگر و افزون‌جویی در اموال و فرزندان است. [مثل آن] چون بارانی است که کشاورزان را رستنی آن به شگفتی اندازد. سپس خشک شود و آن را زرد بینی آنگاه خاشاک شود. در آخرت عذابی سخت و از جانب خدا، آمرزش و خشنودی است (حدید/۲۰). به راستی مثل زندگی دنیا مانند آبی است که آن را از آسمان فرو ریختیم پس گیاه زمین از آنچه مردم و دام‌ها می‌خورند با آن درآمیخت تا آنگاه که زمین پیرایة خود را برگرفت و اهل آن پنداشتند که بر آن قدرتی ندارند. شبی یا روزی فرمان ما آمد و آن را چنان درویده کردیم که گویی دیروز وجود نداشته است. این‌گونه نشانه‌ها را برای مردمی که اندیشه می‌کنند به روشنی بیان می‌کنیم (یونس/۲۴). برای آنان زندگی دنیا را مثل بزن که مانند آبی است که آن را از آسمان فرو فرستادیم سپس گیاه زمین با آن درآمیخت و خشک گردید که بادها آن را پراکنده کردند. خداست که همواره بر هر چیزی تواناست (کهف/۴۵).
آنچه به شما داده شده متاع زندگی دنیا و زیور آن است. آنچه نزد خداست، بهتر و پایدارتر است مگر نمی‌اندیشید (قصص/۶۰)؟ آنچه به شما داده شده متاع زندگی دنیاست. آنچه پیش خداست برای کسانی که ایمان آورده‌اند و به پروردگار خود اعتماد دارند، بهتر و پایدارتر است (شوری/۳۶). مال و پسران، زیور زندگی دنیا هستند. نیکی‌های ماندگار از نظر پاداش نزد پروردگارت، برتر و از نظر امید بهتر است (کهف/۴۶). دوستی خواستنی‌ها از زنان، پسران، اموال فراوان از زر و سیم، اسب‌های نشاندار، دام‌ها و کشتزارها برای مردم آراسته شده است. این متاع زندگی دنیاست. فرجام نیکو نزد خداست. بگو: آیا شما را به بهتر از اینها خبر دهم؟ برای کسانی که تقوا پیشه کرده‌اند نزد پروردگارشان باغ‌هایی است که از زیر آن نهرها روان است، در آن جاودانه بمانند. همسرانی پاکیزه و خشنودی خدا [را دارند] و خدا به بندگان، بينا است (آلعمران/۱۴-۱۵). اگر نه این بود که مردم [در انکار خدا] امّتی واحد گردند، قطعاً برای خانه‌های آنان که به [خدای ]رحمن کفر می‌ورزیدند سقف‌ها و نردبان‌هایی از نقره که بر آنها بالا روند، قرار می‌دادیم و برای خانه‌های آنان، درها و تخت‌هایی که بر آنها تکیه زنند و زر و زیورهاي [دیگر قرار مي‌دهيم] همه اینها جز متاع زندگی دنیا نیست و آخرت نزد پروردگار تو برای پرهیزگاران است (زخرف/۳۳-۳۵).
[مردم] از زندگی دنیا،ظاهری را می‌شناسند و از آخرت غافل هستند (روم/۷). ای مردم، وعدۀ خدا (برانگیخته شدن) حق است. پس این زندگی دنیا، شما را نفریبد و شما را نسبت به خدا مغرور نسازد (لقمان/۳۳؛ فاطر/۵). چنین نیست [که قیامتی نباشد. شما] دنیای زودگذر را دوست دارید و آخرت را رها می‌کنید (قیامت/۲۰). شما متاع دنیا را می‌خواهید و خدا [براي شما] آخرت را می‌خواهد (انفال/۶۷). ای مردم سرکشی شما فقط به زیان شماست شما بهرۀ [اندکی] از زندگی دنیا را [می‌برید] سپس بازگشت شما به سوی ما خواهد بود. پس شما را از آنچه انجام می‌دادید باخبر خواهیم کرد (یونس/۲۳). آن کسی رستگار است که خود را پاک گردانید و نام پروردگار خود را یاد کرد و نماز گزارد. لیکن [شما] زندگی دنیا را برمی‌گزینید با آن‌که آخرت نیکوتر و پایدارتر است. قطعاً در صحیفه‌های گذشته این آمده است. صحیفه‌های ابراهیم و موسی (اعلی/۱۴-۱۹).
آیا آن کسی که وعدۀ نیکو به او داده‌ایم و او به آن خواهد رسید مانند کسی است که از کالای زندگی دنیا او را بهره‌مند گردانیده‌ایم و او روز قیامت از احضار شدگان است (قصص/۶۱)؟
برای کسانی که در این دنیا نیکی کردند، نيكويي خواهد بود (زمر/۱۰؛ نحل/۳۰). قطعاً سرای آخرت بهتر است (نحل/۳۰). خدا کسانی را که ایمان آورده‌اند در زندگی دنیا و در آخرت با سخنِ استوار، ثابت می‌گرداند و ستمگران را بيراه می‌گذارد. خدا هرچه بخواهد انجام می‌دهد (ابراهیم/۲۷). کسانی که پس از ستمدیدگی در راه خدا هجرت کردند در این دنیا جای نیکويي به آنان می‌دهیم و اگر بدانند قطعاً پاداش آخرت بزرگتر خواهد بود (نحل/۴۱). باید کسانی که زندگی دنیا را به آخرت می‌فروشد در راه خدا بجنگند. هر کس در راه خدا بجنگد و کشته یا پیروز شود به زودی پاداش بزرگی به او خواهیم داد (نساء/۷۴).
به راستی ما فرستادگان خود و کسانی را که ایمان آورده‌اند، در زندگی دنیا و روزی که گواهان بر پا می‌ایستند، قطعاً یاری می‌کنیم (غافر/۵۱) آگاه باشید بر دوستان خدا نه بیمی است و نه اندوهگین می‌شوند. همانان که ایمان آورده‌اند و پرهیزگاری کرده‌اند. در زندگی دنیا و آخرت مژده برای آنان است. وعده‌های خدا را تبدیلی نیست. این همان کامیابی بزرگ است (یونس/۶۲-۶۴). در حقیقت کسانی که گفتند: پروردگار ما خداست سپس ایستادگی کردند، فرشتگان بر آنان فرود می‌آیند و می‌گویند: بيم نداشته باشيد و غمگین نباشید. به بهشتی که وعده یافته بودید، شاد باشید. ما در زندگی دنیا و آخرت دوستان شما هستیم (فصّلت/۳۰-۳۱).
برخي از شما دنيا را و برخي آخرت را مي‌خواهيد (آلعمران/۱۵۲). هر کس پاداش این دنیا را بخواهد به او از آن می‌دهیم و هرکس پاداش آخرت را بخواهد [نيز] به او از آن می‌دهیم (آلعمران/۱۴۵). هر کس پاداش دنیا را بخواهد، پاداش دنیا و آخرت نزد خدا است (نساء/۱۳۴). کسی که کِشت آخرت را بخواهد براي او در کِشتش می‌افزاییم. کسی که کِشت این دنیا را بخواهد به او از آن می‌دهیم و در آخرت او را نصیبی نیست (شوری/۲۰). از مردم کسی است که می‌گوید: پروردگارا، به ما در این دنیا عطا کن، حال آن‌که برای او در آخرت نصیبی نیست. برخی از مردم می‌گویند: پروردگارا، در این دنیا به ما نیکی و در آخرت [نيز] نیکی عطا کن و ما را از عذاب آتش نگاه دار. آنان هستند که از دستاوردشان بهره‌ای خواهند داشت و خدا در حسابرسي سريع است (بقره/۲۰۰-۲۰۲). کسانی که زندگی دنیا و زیور آن را بخواهند [نتيجة] کارهای آنان را در دنيا به طور کامل به آنها می‌دهیم و به آنان در آنجا کم داده نخواهد شد. اینان کسانی هستند که در آخرت جز آتش برای آنان نخواهد بود. آنچه در دنيا کرده‌اند به هدر رفته و آنچه انجام داده‌اند باطل گردیده است (هود/۱۵-۱۶). هر کس خواهان دنیایِ زودگذر است به زودی هرکس را خواهیم از آن می‌دهیم آنگاه جهنّم را که در آن خوار و رانده داخل خواهد شد برای او مقرّر می‌كنيم (اسراء/۱۸). هر کس طغیان کرد و زندگی دنیا را برگزید پس جایگاه او آتش است (نازعات/۳۷-۳۹).
هر کس در این [دنیا] کوردل باشد در آخرت کور و گمراه‌تر خواهد بود (اسراء/۷۲). هر کس سینۀ او به کفر گشاده شود خشم خدا بر آنان است و عذابی بزرگ خواهند داشت. زیرا آنان زندگی دنیا را بر آخرت برتری دادند و خدا گروه کافران را هدایت نمی‌کند (نحل/۱۰۶-۱۰۷).
کسانی از شما که از دین خود برگردند و در حال کفر بمیرند کردارهای آنان در دنیا و آخرت تباه می‌شود. ایشان اهل آتش هستند و در آن ماندگار خواهند بود (بقره/۲۱۷). بگو، آیا شما را از زیانکارترین مردم آگاه گردانیم؟ آنان کسانی هستند که کوشش آنان در زندگی دنیا به هدر رفته است و خود می‌پندارند که کار خوب انجام می‌دهند. آنان کسانی هستند که آیات پروردگارخود و لقای او را انکار کردند. در نتیجه اعمال آنان تباه گردید. روز قیامت برای آنان ارزشی نخواهیم گذاشت. این جهنّم سزای آنان است. زيرا کافر شدند و آیات من و پیامبرانم را به ریشخند گرفتند (کهف/۱۰۳-۱۰۶). کسانی که به آیات خدا کفر می‌ورزند و پیامبران را به ناحق می‌کشند و دادگستران را به قتل می‌رسانند، آنان را از عذابی دردناک خبر ده. آنان کسانی هستند که در دنیا و آخرت اعمالشان به هدر رفته است. برای آنان هیچ یاوری نیست (آلعمران/۲۱-۲۲). کافران زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح می‌دهند و مانع راه خدا می‌شوند و آن را کج می‌شمارند. آنانند که در گمراهی دور و دراز هستند (ابراهیم/۳). زندگی دنیا در چشم آنان آراسته شده است و مومنان را ریشخند می‌کنند (بقره/۲۱۲). کافران گفتند: غیر از زندگي دنیای ما هیچ نیست، می‌میریم و زنده می‌شویم. ما را جز طبیعت هلاک نمی‌کند. آنان را هیچ دانشی به آن نیست و آنان جز گمان نمي‌برند (جاثیه/۲۴). گفتند: جز زندگی دنیای ما [چيزي] نیست و برانگیخته نخواهیم شد (انعام/۲۹). اینان دنیای زودگذر را دوست دارند و روزي سخت را که در پیش رو دارند رها می‌کنند(انسان/۲۷). مَثَل آنچه کافران در زندگی این دنیا خرج می‌کنند، مانند بادی است كه در آن سرمای سختي است، که به کشتزار قومی‌که بر خود ستم نموده‌اند بوزد و آن را تباه سازد (آلعمران/۱۱۷). برای کافران در زندگي دنیا عذابی است و قطعاً عذاب آخرت دشوارتر است (رعد/۳۴). ما آنان را در دنیا و آخرت به سختی عذاب می‌کنیم و یاورانی نخواهند داشت (آلعمران/۵۶).
کسانی که به دیدار ما امید ندارند و به زندگی دنیا دل خوش کرده و به آن اطمینان یافته‌اند و کسانی که از آیات ما غافل هستند، آنان برای آنچه به دست می‌آورند جایگاهشان، آتش است (یونس/۷-۸).
آنان که پیمان خدا را پس از بستن آن می‌شکنند و آنچه خدا به پیوستن آن فرمان داده است را می‌گُسَلند و در زمین فساد می‌کنند، به زندگی دنیا شاد شده‌اند (رعد/۲۶).
کسانی که بر خدا دروغ می‌بندند، رستگار نمی‌شوند. بهره‌ای در دنیا [دارند] سپس بازگشت آنان به سوی ماست آنگاه به [سزاي] آن که کفر می‌ورزیدند، عذابي سخت به آنان می‌چشانیم (یونس/۶۹-۷۰).
کسانی که پیش از آنان (ستمکاران)، بودند به تکذیب پرداختند و از آنجا که در نمي‌يافتند، برای آنان عذاب آمد پس خدا در زندگی دنیا خواری را به آنان چشانید و اگر می‌دانستند قطعاً عذاب آخرت بزرگتر است (زمر/۲۵-۲۶).
بي‌گمان کسانی که خدا و پیامبر او را آزار می‌رسانند، خدا آنان را در دنیا و آخرت لعنت کرده است و برای آنان عذابی خفّت‌آور آماده کرده است (احزاب/۵۷). جزای کسانی که با دوستان خدا و پیامبر او می‌جنگند و در زمین به فساد می‌کوشند جز این نیست که کشته شوند و یا بر دار آویخته شوند یا دست و پای آنان در خلاف جهت هم بریده شود یا از آن سرزمین تبعید گردند. این رسوایی آنان در دنیاست و در آخرت عذابی عظیم خواهند داشت مگر کسانی که پیش از این که بر آنان دست یابید توبه کرده باشند. پس بدانید که خدا آمرزنده مهربان است (مائده/۳۳).
از میان مردم کسی است که دربارۀ خدا بدون هیچ دانشی و رهنمود و کتاب روشنی به مجادله می‌پردازد تا [مردم را] از راه خدا گمراه کند. در این دنیا برای او خواری است و در روز قیامت به او، عذابِ آتشِ سوزان را می‌چشانیم. [به او گفته شود] این به سزای اعمالي است که دست‌های تو پیش فرستاده است. خدا به بندگان خود ستمگر نیست (حج/۸-۱۰).
کیست ستمکارتر از آن کس که نگذارد در مساجد خدا نام او برده شود و در ویرانی آنها بکوشد؟ برای اين افراد سزاوار نیست جز با ترس در آن مسجدها درآیند. در این دنیا برای آنان خواری است و در آخرت عذابی عظیم دارند (بقره/۱۱۴).
از میان مردم کسی است که خدا را يك‌سويه [بر اساس منافع] می‌پرستد پس اگر خیری به او برسد به آن اطمینان یابد و چون بلایی به او رسد، روی برتابد. او در دنیا و آخرت زیان دیده است. این همان زیان آشکار است (حج/۱۱).
کسانی که دوست دارند زشتکاری در میان آنان که ایمان آورده‌اند، شیوع پیدا کند، برای آنان در دنیا و آخرت عذابی پردرد خواهد بود. خدا می‌داند و شما نمی‌دانید (نور/۱۹). بی‌گمان کسانی که به زنانِ پاكدامنِ بی‌خبر و با ایمان نسبت زنا می‌دهند در دنیا و آخرت لعنت شده‌اند. برای آنان عذابی سخت خواهد بود (نور/۲۳). کنیزانِ خود را در صورتی که تمایل به پاکدامنی دارند برای این‌که متاع زندگی دنیا را بجویید به زنا واردار نکنید. هر کس آنان را به زور وادار کند، در حقیقت خدا پس از اجبار کردن آنان، [نسبت به ايشان] آمرزندة مهربان است (نور/۳۳).
اگر پدر و مادر، تو را وادارند تا دربارۀ چیزی كه به آن دانش نداری به من شرک آوری، از آنان فرمان نبر. در دنیا با آنان به خوبی معاشرت کن (لقمان/۱۵).
دنيا- اقوام،چه بسیار پیامبرانی که انبوهي از مردان خدا، همراه آنها جنگ کردند و در برابر آنچه در راه خدا به آنان رسید، سستی نورزیدند، ناتوان نشدند و تسلیم نگردیدند. خداوند شکیبایان را دوست دارد. سخن آنان جز این نبود که گفتند: پروردگارا، گناهان ما و زیاده‌روی ما، در کارمان را بر ما ببخش، گامهای ما را استوار دار و ما را بر گروه کافران یاری ده. پس خدا پاداش این دنیا و پاداش نیک آخرت را به آنان عطا کرد (آلعمران/۱۴۶-۱۴۸).
اشراف قومِ پس از نوح، که کافر شده و دیدار آخرت را دروغ پنداشته بودند و در زندگی دنیا آنان را مرفّه ساخته بودیم، گفتند: این مرد جز بشری مانند ما نیست از آنچه می‌خورید، می‌خورد و از آنچه می‌نوشید، می‌نوشد. اگر بشری مثل خود را اطاعت کنید در آن صورت قطعاً زیانکار خواهید بود. آیا به شما وعده می‌دهد که وقتی مردید و خاک و استخوان شدید، بیرون آورده می‌شوید؟ وه چه دور است آن چه وعده داده می‌شوید. جز این زندگی دنیای ما چیزی نیست [گروهی] می‌میریم و [گروهی] حیات می‌یابیم و هرگز برانگیخته نخواهیم شد (مؤمنون/۳۳-۳۷).
بر عادیان، تند بادی توفنده، در روزی شوم فرستادیم تا در زندگی دنیا عذابِ خواری را، به آنان بچشانیم و قطعاً عذاب آخرت خوار کننده‌تر است و آنان یاری نخواهند شد (فصّلت/۱۶). در این دنیا و روز قیامت لعنت بدرقة آنان گردید. آگاه باشید که عادیان به پروردگار خود کفر ورزیدند (هود/۶۰).
ما ابراهیم را در این دنیا برگزیدیم. البته او در آخرت از شایستگان خواهد بود (بقره/۱۳۰). در دنیا به او نیکویی دادیم و در آخرت از شایستگان خواهد بود (نحل/۱۲۲). ابراهیم به قوم خود گفت: جز اين نيست كه شما به خاطر دوستی میان خود در زندگی دنیا به جاي خدا بتهایی را اختیار کرده‌اید (عنکبوت/۲۵). اسحاق و یعقوب را به ابراهیم بخشیدیم و در میان فرزندان او نبوّت و کتاب قرار دادیم و در دنیا پاداش ابراهیم را به او بخشیدیم. او در آخرت از شایستگان خواهد بود (عنکبوت/۲۷).
یوسف گفت: ای پدید آورندۀ آسمان‌ها و زمین، تنها تو در دنیا و آخرت مولای من هستی (یوسف/۱۰۱).
ساحران به فرعون گفتند: هر حکمی که می‌خواهی بکن تو تنها در این زندگيِ دنیا حکم می‌کنی (طه/۷۲).
مومن آل فرعون گفت: ای قوم من این زندگی دنیا تنها کالایی است و در حقیقت آخرت است که سرای پایدار است (غافر/۳۹). آنچه مرا به سوی آن می‌خوانید نه در دنیا و نه در آخرت در خور خواندن نیست (غافر/۴۳).
موسی گفت: پروردگارا، تو به فرعون و اشراف او در زندگی دنیا زیور و اموال داده‌ای. پروردگارا، تا [مردم را] از راه تو گمراه کنند. پروردگارا، اموال آنان را نابود کن و آنان را سخت‌‌دل گردان تا ایمان نیاورند و عذاب دردناک را ببینند (یونس/۸۸). خدا فرعون را به کیفر دنیا و آخرت گرفتار کرد (نازعات/۲۵). در این دنیا لعنتی بدرقۀ او و سپاهیان او کردیم و روز قیامت، آنان از زشت‌رویان هستند (قصص/۴۲). قوم قارون به او گفتند: با آنچه خدایت داده است سرای آخرت را بجوی و سهم خود را از دنیا فراموش نکن. همچنان که خدا به تو نیکی کرده، نیکی کن و در زمین فساد نکن که خدا فسادکاران را دوست نمی‌دارد (قصص/۷۷). قارون با تجملات خود بر قومش نمایان شد. کسانی‌که خواستار زندگی دنیا بودند، گفتند: ای‌کاش مثل آنچه به قارون داده شده، به ما داده می‌شد واقعاً او بهرۀ بزرگی دارد. و كساني كه دانش يافته بودند، گفتند: واي بر شما، براي كساني كه ايمان آورده و كار شايسته كرده، پاداش خدا بهتر است و جز شكيبايان آن را نمي‌فهمند (قصص/۷۹-۸۰)
موسی گفت: برای ما در دنیا و در آخرت نیکی مقرر فرما. زیرا ما به سوی تو بازگشته‌ایم فرمود: عذاب خود را به هر کس بخواهم می‌رسانم. (اعراف/۱۵۶).
کسانی که گوساله را به پرستش گرفتند به زودی خشمی از پروردگارشان و خواری در زندگی دنیا به آنان خواهد رسید (اعراف/۱۵۲).
ای بنی‌اسرائیل، آیا شما به پاره‌ای از کتاب ایمان می‌آورید و به پاره‌ای کفر می‌ورزید؟ پس جزای هر کس از شما که چنین کند جز خواری در زندگی دنیا چیزی نخواهد بود و روز رستاخیز ایشان را به سخت‌ترین عذاب‌ها بازگردانده مي‌شوند. خداوند از آنچه می‌کنید غافل نیست. همین کسانند که زندگی دنیا را به جهان دیگر خریدند پس نه عذاب آنان سبک گردد و نه آنان یاری شوند (بقره/۸۵-۸۶).
پس از یهودیان جانشینانی وارث کتاب شدند که متاع این دنیای پست را می‌گیرند و می‌گویند، بخشیده خواهیم شد (اعراف/۱۶۹)؟
[قوم یونس] وقتی در آخرین لحظه ایمان آوردند، عذاب خوار کننده را در زندگی دنیا از آنان برطرف کردیم و تا چندی آنان را برخوردار کردیم (یونس/۹۸).
فرشتگان گفتند: ای مریم، خداوند تو را به کلمه‌ای از جانب خود که نام او مسیح، عیسی، پسر مریم است، مژده می‌دهد. در حالی که او در دنیا و آخرت آبرومند و ازمقرّبان است (آلعمران/۴۵).
خدا به پیامبر می‌فرماید: قطعاً آخرت برای تو از دنیا نیکوتر خواهد بود. (ضحی/۴). از مردم کسی است که در زندگی دنیا سخن او تو را به تعجّب وا می‌دارد و خدا را بر آنچه در دل دارد [به دروغ] گواه می‌گیرد. حال آن که او سخت‌ترین دشمنان است. (بقره/۲۰۴). با کسانی‌که پروردگار خود را صبح و شام می‌خوانند و خشنودی او را می‌خواهند، شکیبایی کن. دیدگان خود را از آنان برنگیر که زیور زندگی دنیا را بخواهی (کهف/۲۸). از هر کس از یاد ما روی برتافته و جز زندگی دنیا را خواستار نبوده است، روی برتاب. این نهایت دانش آنان است(نجم/۲۹-۳۰). کسانی را که دین خود را به بازی و سرگرمی گرفتند و زندگی دنیا آنان را فریفته است، رها کن (انعام/۷۰). به سوی آنچه از زینت زندگی دنیا به گروهی از آنان (کافران) داده‌ایم تا آنان را در آن بیازماییم، چشم ندوز. روزیِ پروردگار تو بهتر و پایدارتر است (طه/۱۳۱). اموال و فرزندان آنان [منافقان] تو را به شگفت نیندازد جز این نیست که خدا می‌خواهد آنان را در زندگيِ دنیا به وسیله آن عذاب کند و جان آنان در حال کفر بیرون رود (توبه/۵۵،۸۵). ای پیامبر، کسانی که در کفر شتاب می‌کنند تو را غمگین نسازند [چه] از آنان که با زبان خود گفتند: ایمان آوردیم حال آن‌که دل‌های آنان ایمان نیاورده بود و [چه] از یهودیان، آنان که [به سخنان تو] گوش می‌سپارند [تا بهانه‌ای] برای تکذیب [تو بیابند] و برای گروهی دیگر که نزد تو نیامده‌اند، خبرچینی می‌کنند. کلمات را از جای خود دگرگون می‌کنند. می‌گویند: اگر این حکم به شما داده شد، آن را بپذیرید و اگر آن به شما داده نشد، دوری کنید. هر كس را خدا بخواهد به فتنه درافکند، هرگز در برابر خدا برای او از دست تو چیزی برنمی‌آید. اینان هستند که خدا نخواسته دل‌های آنان را پاک گرداند. در دنیا برای آنان رسوایی و در آخرت عذابِ عظیم خواهند داشت (مائده/۴۱). آیا ندیدی کسانی را که به آنان گفته شد دست از جنگ بردارید و نماز برپا کنید و زکات دهید، همین که جنگ بر آنان مقرر شد ناگاه گروهی از آنان از مردم ترسیدند مانند ترس از خدا یا ترسی سخت‌تر و گفتند: پروردگارا، چرا بر ما جنگ مقرّركردي؟ چرا ما را تا مدّتی کوتاه مهلت ندادی؟ بگو، برخورداری دنیا اندک و برای کساني که تقوا پیشه کرده‌اند، آخرت بهتر است (نساء/۷۷).
ای پیامبر، بگو، زیورهایی را که خدا برای بندگان خود پدید آورده و روزی‌های پاکیزه را چه کسی حرام گردانید؟ بگو، اینها در زندگی دنیا برای کسانی است که ایمان آورده‌اند و روز قیامت خاص آنان می‌باشد. این‌گونه آیات خود را برای گروهی که می‌دانند به روشنی بیان می‌کنیم (اعراف/۳۲).
خدا، اين‌گونه [با بيان احكامِ ماه حرام، شراب و قمار و …] آیات خود را برای شما روشن می‌گرداند، تا دنيا در دنیا و آخرت بیندیشید (بقره/۲۱۹،۲۲۰).
گفتند: چرا این قرآن بر مردی بزرگ از آن دو شهر نازل نشده است؟ آیا آنان هستند که رحمت پروردگارت را تقسیم می‌کنند؟ ما [وسایل] معاش آنان را در زندگی دنیا میانشان تقسیم کرده‌ایم. برخی از آنان را از نظر درجات بالاتر از بعضی قرار داده‌ایم تا بعضی از آنها بعضی دیگر را در خدمت گیرند. رحمت پروردگار تو از آنچه می‌اندوزند، بهتر است (زخرف/۳۱-۳۲).
ای پیامبر، به همسران خود بگو، اگر خواهان زندگی دنیا و زینت آن هستید، بیایید تا مهر شما را بدهم و به شيوه‌اي نيكو شما را رها کنم. اگر خواستار خدا و فرستادة او و سرای آخرت هستید پس به راستی خدا برای نیکوکارانِ شما پاداش بزرگی آماده كرده است (احزاب/۲۸-۲۹).
هر کس می‌پندارد خدا [پیامبر خود] را در دنیا و آخرت هرگز یاری نخواهد کرد [بگو،] طنابی از سقف بیاویزد و [خود را حلق‌آویز کند] سپس [آن را] ببُرد. آنگاه بنگرد آیا نیرنگ او چیزی را که مایۀ خشمش شده از میان خواهد برد (حج/۱۵)؟
ای کسانی که ایمان آوردهاید، چون در راه خدا سفر می‌کنید، تحقیق کنید و به کسی که نزد شما (اظهار) اسلام می‌کند، نگویید تو مؤمن نیستی تا به این وسیله، متاع زندگی دنیا را بجویید. زيرا غنیمت‌های فراوان نزد خداست (نساء/۹۴).
اگر فضل و رحمت خدا در دنیا و آخرت بر شما نبود، قطعاً به آنچه در آن به دخالت پرداختید (ماجرای افک) به شما عذابی بزرگ می‌رسید (نور/۱۴). ای کسانی که ایمان آوردهاید، شما را چه شده که چون به شما گفته می‌شود در راه خدا بسیج شوید کندی به خرج می‌دهید؟ آیا به جای آخرت به زندگی دنیا دل خوش کرده‌اید؟ متاع زندگی دنیا در برابر آخرت جز اندکی نیست (توبه/۳۸).
شما همان كساني هستید که در زندگی دنیا از آنان (منافقان) دفاع کردید پس چه کسی روز قیامت از آنان در برابر خدا دفاع خواهد کرد؟ یا چه کسی مي‌تواند وکیل آنان باشد (نساء/۱۰۹). [كافران و منافقان] اگر توبه کنند، برای آنان بهتر است و اگر روی برتابند خدا آنان را در دنیا و آخرت عذابی دردناک می‌کند و در روی زمین یار و یاوری نخواهند داشت (توبه/۷۴). [حالِ منافقان] مانند کسانی است که پیش از آنان بودند. آنان از شما نیرومندتر و دارای اموال و فرزندان بیشتر بودند پس از نصیب خود برخودار شدند و شما در باطل فرو رفتید هما گونه که آنان فرو رفتند. اعمال آنان در دنیا و آخرت به هدر رفته و آنان زیانکار هستند (توبه/۶۹).
اگر خدا این جلای وطن را بر کافران اهل کتاب مقرّر نکرده بود، قطعاً آنان را در دنیا عذاب می‌کرد و در آخرت براي آنها عذاب آتش خواهد بود. این برای آن بود که آنان با خدا و پیامبر او درافتادند (حشر/۳-۴).
دنيا- آخرت،اي گروه جن و انس، آيا از ميان شما فرستادگاني براي شما نيامدند كه آيات مرا بر شما بخوانند و از ديدار اين روز (قيامت) شما را هشدار دهند؟ گفتند: ما به زیان خود گواهی می‌دهیم که [آری آمدند]. زندگی دنیا آنان را فریب داد و بر ضدّ خود گواهی دادند که آنان کافر بودند (انعام/۱۳۰).
این (عذاب قيامت) به سبب آن است که شما آیات خدا را به ریشخند گرفتید و زندگانی دنیا شما را فریب داد پس امروز نه از این [آتش] بیرون آورده می‌شوند و نه عذر آنان پذیرفته می‌گردد (جاثیه/۳۵).
[در دنیا] کسانی که گناه می‌کردند آنان را که ایمان آورده بودند به ریشخند می‌گرفتند و چون بر آنان می‌گذشتند، اشارۀ چشم و ابرو با هم ردّ و بدل می‌کردند. هنگامی که نزد خانوادۀ خود بازمی‌گشتند به شوخ طبعی می‌پرداختند. چون مؤمنان را می‌دیدند می‌گفتند: اینان گمراه هستند حال آن که آنان برای بازرسی‌شان فرستاده نشده بودند. امروز مؤمنان هستند که بر کافران می‌خندند (مطفّفین/۲۹-۳۴). آن روز كه كافران بر آتش عرضه شوند [گفته شود:] خير و خوشي‌هايِ خود را در زندگي دنيايتان به پايان برديد و از آن بهره مند شديد پس امروز به سزاي آن‌كه در زمين به ناحق استكبار مي‌ورزيديد و به خاطر آن‌كه نافرماني مي‌كرديد به عذاب خفّت بار كيفر مي‌شويد (احقاف/۲۰).
دوزخیان، بهشتیان را آواز می‌دهند که از آن آب یا آنچه خدا روزی شما کرده است بر ما فرو ریزید. می‌گویند: خدا آنها را بر کافران حرام کرده است. همانان که دین خود را سرگرمی پنداشتند و زندگی دنیا آنان را مغرور کرد، پس همان گونه که آنان دیدار امروز خود را از یاد بردند و آیات ما را انکار کردند، ما امروز آنان را از یاد می‌بریم (اعراف/۵۰-۵۱).
کسی که کارنامۀ او به دست راستش داده می‌شود، در یک زندگی خوش است. در بهشتی برین که میوه‌های آن در دسترس است. بخورید و بیاشامید. گواراتان باد به آنچه در روزهای گذشته (در دنیا) انجام می‌دادید (حاقّه/۲۱-۲۴).