دختر

دختر،فرزند مادینه، این مفهوم از مادّة «ب ن ت» ۱۹ بار و «ا ن ث» ۱۱ بار و واژة ربائب ۱ بار آمده است.

چکیده:خدا به هر کس بخواهد دختر و به هر کس بخواهد پسر می‌دهد. او احکامی را در مورد دختران بیان کرده است. مشرکان برای خدا دختران و پسران می‌پنداشتند. و خود از داشتن دختران کراهت داشتند.

[خدا] به هر کس بخواهد دخترانی می‌بخشد و هر کس را بخواهد پسرانی می‌دهد یا به آنها پسران و دختران را با هم می‌دهد و هر کس را بخواهد نازا می‌کند. به راستی او دانای تواناست (شوری/۴۹،۵۰).

بر شما حرام است است: ازدواج با مادران، دختران، …، دختران برادر، دختران خواهر،… و دختران زنانتان که در سرپرستی شما هستند، از آن زنانی که با آنها هم‌بستر شده‌اید پس اگر با آن زنان هم‌بستر نشده‌اید، گناهی بر شما نیست (نساء/۲۳). خدا شما را دربارۀ فرزندانتان سفارش می‌کند: سهم پسر [در میراث] چون سهم دو دختر است پس اگر [وارثان]، دخترانی بیش از دو تن باشند، دوسوّم میراث از آنِ آنها است. اگر [تنها] یک دختر باشد، نیمی از آن اوست … (نساء/۱۱). از تو دربارۀ زنان نظر می‌خواهند، بگو، خدا دربارۀ آنها و [نیز دربارة] آنچه برای شما در این کتاب خوانده می‌شود، به شما فتوا می‌دهد. [از جمله] دربارة دختران یتیمی که حقوقِ مقرّر آنها را نمی‌پردازید و می‌خواهید با آنها ازدواج کنید. [نیز] دربارۀ کودکان صغیر و ناتوان شمرده شده و این‌که با یتیمان به عدالت رفتار کنید. هر کار خیری انجام دهید، خدا به آن داناست (نساء/۱۲۷). ای پیامبر، ما برای تو آن همسرانی را که مهر آنها را داده‌ای، حلال کردیم … و نیز دختر عموها، دختر عمّه‌ها، دختر دایی‌ها و دختر خاله‌هایت که با تو مهاجرت کرده‌اند (احزاب/۵۰-۵۱).

ای پیامبر، به زنان و دختران خود و به زنان مومنان بگو، روسری‌های خود را بر خود نزدیک کنند. این برای آن‌که [عفیف] شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، نزدیک‌تر است. خدا آمرزندۀ مهربان است (احزاب/۵۹).

[لوط به قوم خود] گفت: اگر می‌خواهید کاری [ازدواج] کنید (حجر/۷۱) اینان دختران من هستند (هود/۷۸؛ حجر/۷۱). آنها برای شما پاکیزه‌تر هستند پس از خدا بترسید و مرا در کار مهمانانم رسوا نکنید. … گفتند: تو خوب می‌دانی که ما را به دختران تو حاجتی نیست و تو خوب می‌دانی که ما چه می‌خواهیم (هود/۷۸- ۷۹).

یکی از آن دو (دختر شعیب) گفت: ای پدر، او (موسی) را استخدام کن. همانا بهترین کسی را که استخدام می‌کنی. کسی است که نیرومند و امین است. [شعیب] گفت: من می‌خواهم یکی از این دو دختر خود را به نکاح تو درآورم، به این شرط که هشت سال برای من کار کنی. اگر ده سال را به پایان بردی [اختیار] با توست و نمی‌خواهم بر تو سخت بگیرم و مرا به خواست خدا از صالحان خواهی یافت (قصص/۲۶-۲۷).

همسر عمران گفت: پروردگارا، آن‌چه در شکم دارم نذر تو کردم. آزاد برای تو پس از من بپذیر. تویی شنوای دانا. چون فرزند را بزاد، گفت: پروردگارا، من آن را دختر زاییده‌ام. خدا به آنچه زاییده، داناتر است. پسر همچون دختر نیست. من او را مریم نامیدم و او و فرزندانش را از شرّ شیطانِ رانده شده، به تو می‌سپارم (آل‌عمران/۳۵-۳۶).

[خدا برای مومنان] مریم دختر عمران را [مَثَل آورده است]. همان کسی که خود را پاکدامن نگاه داشت پس ما از روح خود در او دمیدیم. او سخنان پروردگار خود و کتاب‌های او را تصدیق کرد و از فرمانبرداران بود (تحریم/۱۲).

[مشرکان] برای خدا، از جنّیانی که آنها را خدا آفریده است، شریکانی قرار دادند و برای او بی‌هیچ دانشی پسران و دختران تراشیدند. او منزّه و برتر است از آن‌چه وصف می‌کنند (انعام/۱۰۰). برای خدا دخترانی قرار می‌دهند. او منزّه است. برای خودشان آن‌چه دوست دارند، قرار می‌دهند. هر گاه یکی از آنها به دختر مژده یابد، روی او سیاه می‌شود در حالی که خشم و اندوه خود را فرو می‌خورد. از ناگواری خبری که به او بشارت داده‌اند از قوم خود متواری می‌شود که آیا او را به خواری نگاه دارد یا او را در خاک پنهان کند؟ چه بد داوری می‌کنند (نحل/۵۷-۵۹). برای او از میان بندگانش جزئی [چون فرزند] قرار دادند. آیا از آن‌چه می‌آفریند خود دختران را برگرفته و شما را به [داشتن] پسران برگزیده است؟ ولی هنگامی که به یکی از آنها مژدۀ همان چیزی داده شود که به خدای رحمان نسبت داده است، چهره‌اش سیاه می‌شود و اندوهگین می‌شود. آیا کسی که در پیرایه و زیور پرورش می‌یابد و در هنگام مجادله بیان او روشن نیست [فرزند یا شریک خداست]؟ فرشتگان را که بندگان خدای رحمان هستند، دختر پنداشتند. آیا در آفرینش آنها حضور داشته‌‍‌اند؟ به زودی گواهی آنها نوشته شود و بازخواست شوند. گفتند: اکر خدای رحمان می‌خواست آنها را نمی‌پرستیدیم. آنها به این [سخن] علم ندارند و جز دروغ نمی‌گویند (زخرف/۱۵، ۱۶-۲۰).

آیا پروردگارتان پسران را خاصّ شما کرده است و خود از فرشتگان، دخترانی اختیار کرده است؟ بی‌گمان شما سخنی بزرگ به زبان می‌آورید. او پاک و منزّه است و از آن‌چه می‌گویند، برتر است (اسراء/۴۰،۴۳). از آنها بپرس. آیا دختران برای پروردگار تو و پسران برای آنهاست؟ آیا فرشتگان را دختر آفریدیم و آنها شاهد بودند؟ آگاه باش که اینان از دروغ‌پردازیشان می‌گویند: خدا فرزند آورده است در حالی که آنها قطعاً دروغگو هستند. … آیا [خدا] دختران را بر پسران ترجیح داده است (صافّات/۱۴۹-۱۵۳)؟ خدا منزّه است از آن‌چه توصیف می‌کنند (صافات/۱۵۹). آیا برای خدا دختران است و برای شما پسران (طور/۳۹)؟ به من خبر دهید از لات و عُزّی و منات و آن سومین را [که دختران خدا می‌خوانید]، آیا برای شما پسر است و برای او دختر است؟ در این صورت این تقسیم نادرستی است (نجم/۱۹-۲۲). بی‌گمان کسانی که به آخرت ایمان ندارند فرشتگان را دختر نام می‌گذارند (نجم/۲۷).

برای خدا چیزهایی قرار می‌دهند که خود از آن کراهت دارند. زبان آنها به دروغ می‌گوید که بهترین عاقبت را خواهند داشت. بلکه ناگزیر، آتش برای آنهاست و به سوی آن پیش فرستاده خواهند شد (نحل/۶۲).

آن‌گاه که خورشید درهم پیچد و … و آن‌گاه که از دخترِ زنده به گور شده، پرسیده شود که به کدامین گناه کشته شده است؟ … هر کس بداند آن‌چه فراهم کرده است (تکویر/۱-۹، ۱۴).