خیانت، پیمان شکنی، این مفهوم از مادّۀ «خ و ن» ۱۶ بار و «غ ل ل» ۳ بار و آیاتی که این مفهوم را دارد، آمده است.
چکیده: خیانت به خدا، پیامبر و مردم منع شده است. نباید مدافع خیانکاران بود. امّا اگر کسی از دشمنان شما به پیمان شما خیانت کرد، شما هم به پیمان او وفادار نباشید. خدا خیانتکاران را دوست ندارد و نیرنگ آنها را به جایی نمیرساند.
ای کسانیکه ایمان آوردهاید، به خدا و پیامبر خیانت نکنید. در امانتهای خود، آگاهانه خیانت نکنید (انفال/۲۷). خدا خیانت چشمها و آنچه را در درون پنهان میکنید، میداند (غافر/۱۹). قطعاً خداوند از کسانی که ایمان آوردهاند، دفاع میکند زیرا او هیچ خیانتکار ناسپاسی را دوست ندارد (حج/۳۸).
هیچ پیامبری را نسزد که خیانت کند. هر کس خیانت کند، روز قیامت آن چه در آن خیانت کرده، بیاورد. آنگاه به هر کس آنچه کسب کرده است، به تمامی داده شود و بر آنان ستم نرود (آلعمران/۱۶۱).
ما این کتاب را به حق بر تو نازل کردیم تا میان مردم به آنچه خدا به تو نمایانده است، داوری کنی. مدافع خیانتکاران نباش (نساء/۱۰۵). از کسانی که به خود خیانت میکنند، دفاع نکن. خداوند هر کس را که خیانتکارِ گناهپیشه باشد، دوست ندارد. [کارهای ناروای خود را] از مردم پنهان میدارند و نمیتوانند از خدا پنهان کنند. خدا در آن هنگام که شبانه به سخنان خلاف رضای او میپردازند، با آنهاست و به آنچه انجام میدهند، همواره احاطه دارد. اینک شما هستید که در زندگی دنیا از آنان دفاع میکردید پس چه کسی روز رستاخیز از آنان دفاع خواهد کرد یا چه کسی حمایتگر آنان تواند بود (نساء/۱۰۷-۱۰۹)؟ اگر از گروهی بیم خیانت داری [پیمان آنان را] به سوی آنان بینداز [تا طرفین] به طور یکسان [بدانند پیمان گسسته است] که خدا خیانتکاران را دوست نمیدارد (انفال/۵۸). اگر اسیران بخواهند به تو خیانت کنند پیش از این به خدا خیانت کردند و [خدا تو را بر آنان] مسلّط کرد. خدا دانای حکیم است (انفال/۷۱).
تو همواره بر خیانتی از بنیاسرائیل آگاه میشوی مگر عدّۀ کمی از آنها. پس از آنان درگذر و چشمپوشیکن. بیگمان خدا نیکوکاران را دوست دارد (مائده/۱۳). از اهل کتاب کسی است که اگر او را بر مال فراوانی امین شمری، آن را به تو برمیگرداند. از آنان کسی است که اگر او را بر دیناری امین شمری آن را به تو نمیپردازد مگر آنکه دائماً بر وی به پا ایستی. این به آن سبب است که آنان گفتند: در مورد کسانی که کتاب آسمانی ندارند بر زیان ما راهی نیست. بر خدا دروغ میبندند با اینکه خود میدانند (آلعمران/۷۵).
چون با خدا پیمان بستید، به پیمان خود وفا کنید. سوگندهای خود را پس از استوار کردن آنها نشکنید، با اینکه خدا را بر خود گواه قرار دادهاید زیرا خدا آنچه انجام میدهید، میداند. مانند آن زنی که رشتۀ خود را پس از محکم بافتن از هم میگسست نباشید که سوگندهای خود را میان خود، وسیلۀ [فریب] و تقلّب سازید [به این بهانه که] گروهی از گروه دیگر افزونتر هستند. جز این نیست که خدا شما را به این وسیله میآزماید. قطعاً روز قیامت در آنچه اختلاف میکردید، برای شما بیان خواهد کرد (نحل/۹۱-۹۲). در شبهای روزه، مباشرت با زنانتان بر شما حلال گردیده است. آنان برای شما لباسی هستند و شما برای آنان لباسی هستید. خدا میدانست که شما به خودتان خیانت میکنید پس توبۀ شما را پذیرفت و از شما درگذشت پس اکنون [در شبهای روزه میتوانید] با آنان مباشرت کنید (بقره/۱۸۷).
خدا برای کسانی که کفر ورزیدهاند، زن نوح و زن لوط را مَثَل آورده است. هر دو تحت سرپرستی دو بنده از بندگان شایسته ما بودند. به آنها خیانت کردند و کاری از دست آنان [دو پیامبر] در برابر خدا ساخته نبود. گفته شد: با داخل شوندگان، داخل آتش شوید (تحریم/۱۰).
آن زن که یوسف در خانۀ او بود، خواست تا از او کام بگیرد. درها را قفل کرد و گفت: بیا که از آن تو هستم. گفت: پناه بر خدا. او آقای من است. به من جای نیکو داده است. فقط ستمکاران رستگار نمیشوند (یوسف/۲۳). آقای آن زن گفت: ای یوسف از این پیشامد درگذر و تو ای زن، برای گناه خود آمرزش بخواه. تو از خطاکاران بودهای (یوسف/۲۹). پادشاه گفت: یوسف را نزد من آورید. هنگامیکه فرستاده نزد او آمد، یوسف گفت: نزد آقای خود برگرد و از او بپرس ماجرای آن زنان که دستهای خود را بریدند، چگونه است؟ بیگمان پروردگار من به نیرنگ آنان دانا است (یوسف/۵۰). یوسف گفت: این برای آن است تا [عزیز مصر] بداند من در نهان به او خیانت نکردم. خدا نیرنگ خائنان را به جایی نمیرساند (یوسف/۵۲).