خنده، باز شدن دهان از شادی، این مفهوم از مادّۀ «ض ح ک» ۱۰ بار و واژۀ تَبَسَّم ۱ بار آمده است.
چکیده: خداست که میخنداند و میگریاند. در دنیا برخی از شادی و برخی از تعجّب میخندند و برخی دیگران را به تمسخر گرفته و میخندند. کافران به انبیا و مومنان میخندند اما در آن روز مومنان به کافران میخندند. در قیامت، چهرههایی خندان هستند.
به راستی خداست که میخنداند و میگریاند (نجم/۴۳).
همسر ابراهیم ایستاده بود خندید و ما او را به اسحاق و از پی او به یعقوب مژده دادیم (هود/۷۱).
چون موسی آیات ما را برای آنها (فرعون و بزرگان او) آورد، ناگهان ایشان بر آنها خندیدند (زخرف/۴۷).
هنگامی که سلیمان و سپاه او به درّۀ مورچگان رسیدند، مورچهای گفت: ای مورچگان، به خانههای خود داخل شوید. مبادا سلیمان و سپاهیان او شما را ناآگاهانه پایمال کنند. سلیمان از سخن مورچه تبسّمی کرد. خندید و گفت: پروردگارا، مرا بر آن دار تا نعمتی را که به من، پدر و مادرم ارزانی داشتهای، سپاس گزارم. عمل صالحی که میپسندی انجام دهم و مرا به رحمت خود در میان بندگان شایسته خود داخل کن (نمل/۱۸-۱۹).
بر جای ماندگان [از جنگ] به خانه نشستن خود پس از رسول خدا شادمان شدند و از جهاد با مال و جان خود در راه خدا کراهت ورزیدند. گفتند: در این گرما به جنگ نروید. بگو، آتش جهنّم سوزانتر است اگر دریابند. پس به سزای آنچه کسب میکردند، باید کم بخندند و بسیار بگریند (توبه/۸۱-۸۲).
رستاخیز نزدیک است. کسی جز خدا آشکار کنندۀ آن نیست پس آیا از این سخن تعجب میکنید؟ میخندید. نمیگریید و شما در غفلت به سر میبرید (نجم/۵۷-۶۱).
در آن روز چهرههایی درخشان، خندان و شادمان هستند و در آن روز چهرههایی بر آنها غبار نشسته است (عبس/۳۸-۴۰). خدا به کسانی که میزان اعمال آنان سبک باشد میگوید: در آن (دوزخ) گم شوید. با من سخن نگویید. به راستی گروهی از بندگان من بودند که میگفتند: پروردگارا، ایمان آوردیم. بر ما ببخشای و به ما رحم کن. تو بهترین مهربانان هستی. امّا شما آنها را به تمسخر گرفتید تا ذکر مرا از یاد شما بردند و شما بر آنان میخندیدید (مومنون/۱۰۸-۱۱۰). کسانی که گناه میکردند [ در دنیا] به کسانی که ایمان آورده بودند، میخندیدند. هنگامی که بر آنان میگذشتند به یکدیگر با چشم اشاره میکردند و وقتی به سوی کسان خود باز میگشتند، شاد بودند (مطفّفین/۲۹-۳۱) ولی امروز آنها که ایمان آوردند، به کافران میخندند (مطفّفین/۳۴).