حکومت، فرمانروایی، این مفهوم از مادّۀ «م ل ک» ۴۶ بار و آیاتی که این مفهوم را دارد، آمده است.
چکیده: حکومت در دنیا و آخرت از آنِ خداست و شریکی ندارد. او به هر کس بخواهد حکومت میدهد و از هر کس بخواهد میگیرد.
حکومت آسمانها، زمین و آنچه در آنهاست از آنِ خداست. او بر هر چیزی تواناست (مائده/۱۲۰). حکومت آسمانها، زمین و آنچه میان آن دو است از آنِ خداوند است (مائده/۱۷-۱۸). هر چه بخواهد، میآفریند. او بر هر چیزی تواناست (مائده/۱۷) و بازگشت به سوی اوست (مائده/۱۸) پرخیر و برکت است، کسی که فرمانروایی آسمانها و زمین و آنچه میان آن دو میباشد، از آنِ اوست. علم قیامت نزد اوست و به سوی او بازگردانده میشوید (زخرف/۸۵). پرخیر و برکت است، کسی که فرمانروایی به دست اوست. او بر هر چیزی تواناست (ملک/۱). پرخیر و برکت است، کسی که بر بندۀ خود فرقان را نازل کرد تا برای جهانیان هشدار دهندهای باشد. همان کسی که حکومت آسمان و زمین از آنِ اوست. فرزندی اختیار نکرده و برای او شریکی در حکومت نبوده است. هر چیزی را آفریده و به آن گونه که شایستۀ آن بوده اندازهگیری کرده است (فرقان/۱-۲). حکومت آسمان و زمین از آن خداست (شوری/۴۹؛ فتح/۱۴)، هر چه بخواهد میآفریند. به هر کس بخواهد دختر و به هر کس بخواهد، پسر میدهد (شوری/۴۹). هر کس را بخواهد میآمرزد و هر کس را بخواهد عذاب میکند. او همواره آمرزنده است (فتح/۱۴). حکومت آسمانها و زمین از آنِ خداست (آلعمران/۱۸۹؛ توبه/۱۱۶؛ حدید/۲). او بر هر چیزی تواناست (آلعمران/۱۸۹). زنده میکند و میمیراند. او بر هرکاری تواناست (حدید/۲). زنده میکند و میمیراند و برای شما جز خدا یارو یاوری نیست (توبه/۱۱۶). حکومت آسمان و زمین از آنِ خداست (نور/۴۲؛ زمر/ ۴۴؛ حدید/۵). کارها به سوی او بازگردانده میشود (حدید/۵) سپس به سوی او بازگردانده میشوید (زمر/۴۴). بازگشت همه به سوی او است (نور/۴۲). فرمانروایی آسمانها و زمین از آنِ خداست . روزی که رستاخیز برپا شود، باطلاندیشان زیان میکنند (جاثیه/۲۷). خدا حکومت خود را به هر کس بخواهد، میدهد. او گشایشگر داناست (بقره/۲۴۷).
هر چه در آسمانها و زمین است خدا را تسبیح میگویند. حکومت از آن او و سپاس برای اوست. او بر هر چیزی تواناست (تغابن/۱).
شب را به روز درمیآورد و روز را به شب درمیآورد. آفتاب و ماه را تسخیر کرده است. هر یک تا هنگامی معیّن روان هستند. این است خدا، پروردگار شما. حکومت از آن اوست. کسانی که به جز خدا میخوانید، مالک پوست هستۀ خرمایی نیستند (فاطر/۱۳). شما را از نفسی واحد آفرید سپس جفت او را از آن قرار داد. برای شما از دامها هشت قسم پدید آورد. شما را در شکمهای مادرانتان آفرینشی پس از آفرینشی، در تاریکیهای سهگانه خلق کرد. این است خدا، پروردگار شما. حکومت از آن اوست. خدایی جز او نیست پس چگونه برگردانیده میشوند (زمر/۶)؟
روزی که در صور دمیده میشود، حکومت از آن اوست (انعام/۷۳). آن روز، حکومت به حق از آن [خدای] رحمان است (فرقان/۲۶). آن روز که آنان (مردم) نمایان شوند، چیزی از آنان بر خدا پوشیده نمیماند. امروز حکومت از آن کیست؟ از آن خدای یکتای قهّار (غافر/۱۶). در آن روز حکومت از آن خداست. میان آنان (کافران) داوری میکند (حج/۵۶).
آیا نمیدانی که حکومت آسمانها و زمین از آن خداست و شما را جز او سرپرست و یاوری نیست (بقره/۱۰۷)؟ مگر ندانستهای که حکومت آسمانها و زمین از آن خداست؟ هر کس را بخواهد عذاب میکند. هر کس را بخواهد میبخشد. خدا بر هر چیزی تواناست (مائده/۴۰).
بگو، ستایش خدایی را که نه فرزندی گرفته و نه در حکومت شریکی دارد و نه خوار بوده که [نیاز به] سرپرستی داشته باشد. او را بسیار بزرگ شمار (اسراء/۱۱۱). بگو، بار خدایا، تویی که مالک حکومتی. هر کس را بخواهی حکومت میبخشی و از هر کس بخواهی حکومت را بازمیستانی. هر کس را خواهی عزّت بخشی و هر کس را خواهی خوار گردانی. همۀ خوبیها به دست توست. تو بر هر چیز توانایی. شب را به روز درمیآوری و روز را به شب درمیآوری. زنده را از مرده بیرون میآوری و مرده را از زنده خارج میسازی. هر کس را خواهی بیحساب روزی میدهی (آلعمران/۲۶-۲۷). بگو، ای مردم، من پیامبر خدا به سوی همۀ شما هستم. همان خدایی که حکومت آسمانها و زمین از آن اوست. هیچ معبودی جز او نیست. زنده میکند و میمیراند پس به خدا و فرستادۀ او ایمان بیاورید. پیامبر درس ناخواندهای که به خدا و کلمات او ایمان دارد و او را پیروی کنید (اعراف/۱۵۸).
آیا حکومت آسمان، زمین و آنچه میان آن دو است، از آن کافران است؟ پس در آن اسباب به بالا روند [و رشتۀ کار را در دست گیرند] (ص/۱۰).
چون به آنجا (بهشت) بنگری، نعمت و فرمانروایی بیکرانی میبینی (انسان/۲۰).
شیطان آدم را وسوسه کرد و گفت: آیا تو را به درخت جاودانگی و حکومتی که زایل نمیشود راه نمایم (طه/۱۲۰)؟
آیا از حال آن که خدا به او حکومت داده بود و با ابراهیم محاجّه میکرد، خبر نیافتی؟ آنگاه که ابراهیم گفت: پروردگار من، آن کس است که زنده میکند و میمیراند. گفت: من هم زنده میکنم و میمیرانم. ابراهیم گفت: خدا خورشید را از خاور برمیآورد تو آن را از باختر برآور. پس آن که کفر ورزیده بود، مبهوت ماند. خداوند قوم ستمکار را هدایت نمیکند (بقره/۲۵۸). ما به خاندان ابراهیم کتاب و حکمت دادیم. به آنان حکومتی عظیم عطا کردیم (نساء/۵۴).
یوسف گفت: پروردگارا، تو به من حکومت دادی (یوسف/۱۰۱). [یوسف پس از رهایی از زندان به حاکم] گفت: سرپرستی خزانههای این سرزمین را به من بسپار. این چنین ما یوسف را در آن سرزمین قدرت دادیم تا هر جای آن که بخواهد، جای گیرد. هر کس را بخواهیم به بخشایش خود میرسانیم و پاداش نیکوکاران را تباه نمیگردانیم (یوسف/۵۵-۵۶).
ما ذوالقرنین را در زمین قدرت دادیم و از هر وسیلهای به او دادیم (کهف/۸۴).
فرعون در میان قوم خود ندا داد و گفت: ای مردم، آیا حکومت مصر و این نهرها که از زیر [کاخهای] من روان است از آنِ من نیست؟ مگر نمیبینید (زخرف/۵۱)؟
مومن آلفرعون گفت: ای قوم من، امروز حکومت از آن شماست. در این سرزمین مسلّط هستید ولی چه کسی ما را از بلای خدا، اگر به ما برسد، حمایت خواهد کرد (غافر/۲۹)؟
خداوند به داوود حکومت و حکمت داد (بقره/۲۵۱). ما حکومت او را استوار کردیم. به او حکمت و گفتار پایانبخش عطا کردیم (ص/۲۰).
سلیمان گفت: پروردگارا، مرا ببخش و حکومتی به من ارزانی دار که هیچ کس را پس از من سزاوار آن نباشد. در حقیقت تویی که بسیار بخشندهای. پس باد را در اختیار او قرار دادیم که هر جا تصمیم میگرفت به فرمان او نرم روان میشد و شیطانها را [از] بنّا، غوّاص و دیگران را که در بند به هم بسته بودند، [به فرمان او درآوردیم] (ص/۳۵-۳۸).
هدهد گفت: من زنی را یافتم که بر قوم سبأ حکومت میکرد و از هر چیزی به او داده شده بود. تختی بزرگ داشت. او و قوم او را چنان یافتم که به جای خدا برای خورشید سجده میکنند (نمل/۲۳-۲۴).
یهودیان [به جای تورات] آنچه را شیطان علیه حکومت سلیمان خوانده بودند، پیروی میکردند (بقره/۱۰۲).
آدم سوزان خندق، بر مومنان عیبی نگرفته بودند مگر اینکه آنها به خدای ارجمند ستوده ایمان آورده بودند. همان خدایی که حکومت آسمانها و زمین از آن اوست. خداست که بر هر چیزی گواه است (بروج/۹).
آیا آنان (کسانی که از کتاب نصیبی یافتهاند و به جبت و طاغوت ایمان دارند)، نصیبی از حکومت دارند؟ اگر هم داشتند به اندازۀ نقطۀ پشت هستۀ خرمایی [چیزی] به مردم نمیدادند (نساء۵۳).