جهان، عالم، این مفهوم با واژۀ عالَمین ۱۵ بار، با عبارت ما فِی السَّمواتِ و الاَرض و ما بَینَهُما ۱۸ بار و کُلُ شی ۳۱ بار و آیاتی که این مفهوم را دارد، آمده است.
چکیده: جهان همه چیز غیر از خدا. خداوند جهان را آفرید. جهان از آن اوست. او پروردگار، فرمانروا و نگهبان هر چیز است. او جهان را بیهوده نیافریده و معبود جهانیان است. همه چیز به او باز گردانده میشود.
خداهمه چیز را آفرید (انعام/۱۰۱). او آفرینندۀ همه چیز است (رعد/۱۶؛ غافر/۶۲؛ زمر/۶۲؛ انعام/۱۰۲). همۀ خلق از آنِ اوست (اعراف/۵۴). خداوند پروردگار جهانیان (اعراف/۵۴؛ نمل/۸؛ غافر/۶۴؛ فصّلت/۹) و پروردگار همه چیز است (انعام/۱۶۴).
اوست که همه چیز را نیکو آفرید (سجده/۷). اوست که آفرینش را آغاز میکند و سپس بازمیگرداند (یونس/۴،۳۴؛ روم/۱۱؛ بروج/۱۳؛ انبیاء/۱۰۴) تا به آنان که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند، به عدل پاداش دهد و آنان که کافر شدند به سزای آنکه کفر ورزیدند آشامیدنی از آب جوشان و عذاب دردناک خواهند داشت (یونس/۴). او در آفرینش هر چه بخواهد، میافزاید (فاطر/۱).
او آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست را در شش هنگام آفرید (فرقان/۵۹؛ سجده/۴؛ ق/۳۸). آنگاه بر عرش استیلا یافت (فرقان/۵۹؛ سجده/۴) و هیچگونه خستگی به او نرسید (ق/۳۸).آنچه در آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست و آنچه در زیر خاک است از آنِ اوست (طه/۶). از نشانههای او آفرینش آسمانها و زمین و آنچه از جنبنده میان آن دو پراکنده است، میباشد. او هر گاه بخواهد بر گرد آوردن آنها تواناست (شوری/۲۹). خدا کسی است که هفت آسمان و از زمین همانند آنها را آفرید (طلاق/۱۲). او پروردگار آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست، میباشد (مریم/۶۵؛ ص/۶۶؛ دخان/۷؛ نبأ/۳۷). امر خدا در میان آنها [آسمان و زمین] فرود میآید تا بدانید که خداوند بر هر کاری تواناست (طلاق/۱۲). علم او بر هر چیزی احاطه دارد (انعام/۸۰؛ اعراف/۸۹؛ طه/۹۸؛ غافر/۷؛ طلاق/۱۲). خدا به هر چیزی دانا (بقره/۲۸۲،۲۳۱،۲۹) و به هر چیزی تواناست (بقره/۱۰۹،۱۰۶،۲۰). او به هر چیزی احاطه دارد (نساء/۱۲۶). رحمت او همه چیز را فرا گرفته است (اعراف/۱۵۶؛ غافر/۷). او به هر چیز بینا (ملک/۱۹) و بر هر چیز گواه است (نساء/۳۳). او بر همه چیز کارساز (انعام/۱۰۲؛ هود/۱۲؛ زمر/۶۲)، نگهبان (هود/۵۷) و مراقب هر چیزی است (احزاب/۵۲).
ما آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست را به بازیچه نیافریدهایم (انبیاء/۱۶؛ دخان/۳۸). ما آنها را بیهوده نیافریدهایم. این پندار کسانی است که کافر شدند (ص/۲۷). ما آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست را جز به حق (حجر/۸۵؛ روم/۸؛ دخان/۳۹؛ احقاف/۳) و تا زمان معیّن نیافریدیم (روم/۸؛ احقاف/۳) ولی بیشتر آنها نمیدانند (دخان/۳۹). خردمندان در آفرینش آسمانها و زمین میاندیشند که: پروردگارا، این [جهان] را بیهوده نیافریدی. تو منزّهی (آلعمران/۱۹۱).
هیچ چیز نیست مگر اینکه گنجینههای آن نزد ما است و ما آن را جز به اندازۀ معین نازل نمیکنیم (حجر/۲۱). ملکوت هر چیز به دست اوست (یس/۸۳). فرمانروایی آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست از آنِ خداست (مائده/۱۲۰،۱۸،۱۷). همۀ امر از آنِ اوست (آلعمران/۱۵۴؛ اعراف/۵۴؛ رعد/۳۱).
همه چیز فانی است جز وجه خدا (آنچه خدایی است) (قصص/۸۸). میراث آسمان و زمین از آنِ اوست (آلعمران/۱۸۰؛ حدید/۱۰). همۀ امور به خدا بازگردانده میشود (آلعمران/۱۰۹؛ هود/۱۲۳؛ شوری/۵۳؛ حدید/۵).
خداوند قطعاً از جهانیان سخت بینیاز است (آلعمران/۹۷؛ عنکبوت/۶). او بر جهانیان تفضّل [لطف و احسان] دارد (بقره/۲۵۱) و هیچ ستمی برای جهانیان نمیخواهد (آلعمران/۱۰۸).
قطعاً معبود شما، پروردگار آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست و پروردگار مشرقها است (صافّات/۵). اوست که در آسمان معبود و در زمین [نیز] معبود است (زخرف/۸۴). ستایش فقط از آنِ خدا، پروردگار جهانیان، است (فاتحه/۱؛ انعام/۴۵؛ یونس/۱۰؛صافات/۱۸۲؛ زمر/۷۵؛ غافر/۶۵). حمد و سپاس از آن خداست که پروردگار آسمانها و پروردگار زمین و پروردگار جهانیان است (جاثیه/۳۶).
آسمانهای هفتگانه، زمین و هر که در آنهاست او را به پاکی یاد میکنند و هیچ چیز نیست مگر این که با ستایش او، او را تسبیح میگوید. ولی شما تسبیح آنها را درنمییابید (اسراء/۴۴). هر چه در آسمانها و زمین است، از جنبندگان و فرشتگان، خدا را سجده میکنند و تکبّر نمیورزند (نحل/۴۹).
مشرق و مغرب از آن خداست پس به هر سو رو کنید، رو به خداست (بقره/۱۱۵). در آفرینش [خدای] رحمان هیچ گونه تفاوت و اختلاف نمیبینی پس چشم بگردان آیا خلل و نقصانی میبینی (ملک/۳، ۴)؟
نام برتر پروردگارت را به پاکی تسبیح بگوی. همان که آفرید و هماهنگ ساخت. آنکه اندازه قرار داد و راه نمود (اعلی/۱-۳). بگو، من مامورم که پروردگار این شهر را که آن را مقدس شمرده و هر چیزی از آنِِ اوست، پرستش کنم (نمل/۹۱).
اطلاعات بیشتر: دنیا، آخرت، آفرینش