تنبلی، کاهلی، این مفهوم از ریشۀ وَهَنَ ۴ بار، کَسِلَ ۲ بار و با آیاتی که این مفهوم را دارد، آمده است.
چکیده: در راه خدا تنبلی نکنید. تنبلی کردن در راه خدا نشان از نفاق دارد.
تنبلی نکنید و اندوهگین نشوید زیرا شما برتر هستید اگر مومن باشید (آل‌عمران/۱۳۹). چه بسیار پیامبرانی که همراه آنان مردانِ الهیِ بسیاری کارزار کردند و در برابر آن‌چه در راه خدا به آنان رسید تنبلی نکردند، ناتوان نشدند و تسلیم نگردیدند و خداوند شکیبایان را دوست دارد (آل‌عمران/۱۴۶). ای مومنان، تنبلی نکنید و [کافران را] به سازش فرا نخوانید. شما برتر هستید و خداوند با شماست. او هرگز از [پاداش] کردارهای شما نمی‌کاهد (محمّد/۳۵). در تعقیب گروه [دشمنان] تنبلی نکنید. اگر شما در [پیکار با آنها] درد و رنج می‌کشید، آنان نیز چون شما به درد و رنج افتاده‌اند. شما به خداوند امیدی دارید که آنان ندارند و خداوند دانایی حکیم است (نساء/۱۰۴). دو گروه از شما بر آن شدند که تنبلی کنند با آن‌که خدا یاور آنان بود و مومنان باید تنها بر خدا توکّل کنند (آل‌عمران/۱۲۲). از میان شما کسی است که [در رفتن به جهاد] کندی می‌کند پس اگر مصیبتی به شما برسد، می‌گوید: خدا به من نعمت بخشید که با آنان حاضر نبودم (نساء/۷۲). شما را چه شده است که چون به شما گویند در راه خدا رهسپار شوید، به زمین می‌چسبید؟ آیا به جای آخرت به زندگی دنیا دل خوش کرده‌اید؟ متاع زندگی دنیا در برابر آخرت جز اندکی نیست (توبه/۳۸).
منافقان با خدا نیرنگ می‌کنند و حال آن‌که خدا با آنان نیرنگ خواهد کرد و چون به نماز ایستند با کاهلی برخیزند و … (نساء/۱۴۲). هیچ چیز مانع پذیرفته شدن انفاق‌های آنان نشد جز این‌که به خدا و پیامبر او کفر ورزیدند و جز با کاهلی نماز نمی‌خوانند و جز با کراهت انفاق نمی‌کنند (توبه/۵۴). اگر مالی در دسترس و سفری [آسان] و کوتاه بود، قطعاً از پی تو [پیامبر] می‌آمدند ولی راه پر مشقت بر آنان دور می‌نماید و به زودی به خدا سوگند خواهند خورد که اگر می‌توانستیم حتماً با شما بیرون می‌آمدیم. آنان [با سوگندهای دروغ]، خود را به هلاکت می‌کشانند. خدا می‌داند که آنان دروغگو هستند (توبه/۴۲).
موسی به قوم خود گفت: به سرزمین مقدسی که خدا برای شما مقرّر داشته است درآیید و به عقب باز نگردید زیرا زیانکار خواهید شد. گفتند: در آنجا مردمی زورمند هستند تا آنان از آنجا بیرون نروند ما هرگز وارد آن نمی‌شویم. پس اگر از آنجا بیرون بروند، ما وارد خواهیم شد تا وقتی آنان در آن شهر هستند، ما هرگز پا در آن شهر نگذاریم. تو و پرودگارت بروید و جنگ کنید که ما همین جا می‌نشینیم (مائده/۲۱-۲۴).
سستی