ترجیح، برتر دانستن، این مفهوم از مادّۀ «ا ث ر» ۳ بار و آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: بیشتر مردم، دنیا را بر آخرت و گمراهی را بر هدایت ترجیح میدهند در حالی که آخرت برای آنها بهتر است. خدا میفرماید: کسانی که کفر را بر ایمان ترجیح میدهند به دوستی نگیرید.
شما زندگی دنیا را ترجیح میدهید و حال آن که آخرت بهتر و پایدارتر است (اعلی/۱۶-۱۷). چرا هنگامی که به شما گفته میشود، در راه خدا رهسپار شوید، بر زمین سنگینی میکنید؟ آیا به زندگی دنیا به جای آخرت راضی شدهاید؟ متاع زندگی دنیا در برابر آخرت، جز اندکی نیست (توبه/۳۸). کافران زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح میدهند (ابراهیم/۳). [آن روز] هر کس طغیان کرده و زندگی دنیا را ترجیح داده است پس جایگاه او همان آتش است (نازعات/۳۷-۳۹). بر آن کسانی که پس از ایمان به خدا کفر ورزند … خشم خدا بر آنان خواهد بود و عذابی بزرگ خواهند داشت. زیرا آنها زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح میدهند (نحل/۱۰۶-۱۰۷).
ای کسانی که ایمان آوردهاید، به جای مومنان، کافران را به دوستی خود نگیرید (نساء/۱۴۴). اگر پدران و برادران شما، کفر را بر ایمان ترجیح دادند، آنان را دوست نگیرید. کسانی از شما که آنها را دوست بگیرند، ستمگر هستند. بگو، اگر پدران، فرزندان، برادران، همسران، خاندان شما، داراییهایی که به دست آوردهاید، تجارتی که از کساد آن بیم دارید و خانههایی که میپسندید را بر خدا، پیامبر او و جهاد در راه خدا ترجیح میدهید پس منتظر باشید تا خدا فرمان [عذاب] خود را آورد و خدا گروه نافرمانان را راهنمایی نمیکند (توبه/۲۳-۲۴). هیچ قومی را نیابی که به خدا و روز بازپسین ایمان داشته باشند و کسانی را که با خدا و رسول او مخالفت کردهاند، هرچند پدران، پسران، برادران یا خاندان آنان باشند، دوست بدارند. در دل اینها است که [خدا] ایمان را نوشته و آنها را با روحی از جانب خود تایید کرده است. آنان را به بهشتهایی که از زیر آن جویها روان است، در میآورد. همیشه در آن جاودان هستند. خدا از آنها خشنود و آنها از خدا خشنود هستند. اینان حزب خدا هستند و حزب خدا رستگار هستند (مجادله/۲۲). آنان که خود را از طاغوت دور میدارند تا مبادا او را بپرستند و به سوی خدا بازگشتهاند، آنان را مژده باد (زمر/۱۷).
بندگان مرا بشارت ده. همان کسانی که سخنان را میشنوند و از نیکوترین آن پیروی میکنند. خدا آنان را هدایت کرده است و خردمندان هستند (زمر/۱۸).
بهزودی کسانی را که در زمین به ناحق تکبّر میورزند، از آیات خود رویگردان سازم. به طوری که اگر هر نشانهای را بنگرند، بدان ایمان نیاورند. اگر راه صواب را ببینند آن را برنمیگزینند. اگر راه گمراهی را ببینند آن را، راه خود قرار میدهند. این بدان سبب است که آنان، آیات ما را دروغ انگاشتند و از آنها غفلت ورزیدند (اعراف/۱۴۶). بیگمان کسانی که بعد از روشن شدن هدایت، پشت کردند، شیطان آنان را فریفت و به آرزوهای دور و درازشان انداخت (محمد/۲۵).
ترجیح-اقوام، خدا قوم ثمود را هدایت کرد. آنان کوردلی را به هدایت ترجیح دادند. پس به کیفر آنچه مرتکب میشدند صاعقۀ عذاب خفّتآور آنان را فرو گرفت (فصّلت/۱۷).
قوم شعیب به او گفتند: اگر خاندان تو نبود قطعاً تو را سنگسار میکردیم و تو بر ما پیروز نیستی. گفت: ای قوم، آیا خاندان من پیش شما از خدا عزیزتر است که او را پشت سر انداختهاید (هود/۹۱-۹۲)؟
یوسف گفت: پروردگارا، زندان نزد من محبوبتر است از آنچه اینها مرا به آن میخوانند (یوسف/۳۳).
ما موسی را با آیات خود و دلیلی آشکاری به سوی فرعون و سران او فرستادیم امّا آنها از فرمان فرعون پیروی کردند در حالی که فرمان فرعون صواب نبود (هود/۹۶-۹۷). ساحران به فرعون گفتند: هرگز تو را بر برهانهایی که بر ما آمده و بر آن کس که ما را آفریده، ترجیح نمیدهیم (طه/۷۲). بنیاسرائیل به موسی گفتند: هرگز بر یک خوراک تاب نیاوریم از خدای خود برای ما بخواه تا از آنچه زمین میرویاند، از سبزی، خیار، سیر، عدس و پیاز برای ما برویاند. موسی گفت: آیا به جای چیز بهتر خواهان چیز پستتر هستید (بقره/۶۱)؟ کسانی [از بنیاسرائیل] که زندگی دنیا را به جهان دیگر خریدند پس نه عذاب آنان سبک گردد نه یاری شوند (بقره/۸۶).
ای پیامبر، به همسران خود بگو، اگر شما زندگی دنیا و زینت آن را میخواهید، بیایید با هدیهای شما را بهرهمند کنم و به نیکویی رها سازم. اگر شما خدا، پیامبر او و سرای آخرت را میخواهید خدا برای نیکوکاران شما پاداش عظیمی آماده کرده است (احزاب/۲۸-۲۹).
از مشرکان جویا شو، آیا پروردگارت را دختران و آنان را پسران است (صافاّت/۱۴۹)؟ آیا دختران را به پسران ترجیح داده است؟ شما را چه شده است؟ چگونه داوری میکنید (صافّات/۱۵۳-۱۵۴)؟
ایثار