تجاوز، از حد گذشتن و به حریم دیگران وارد شدن، این مفهوم با مادّۀ «ع د و» ۴۴ بار آمده است.
چکیده: خدا از وارد شدن به حدود دیگران نهی میکند. او میفرماید: در گناه و تجاوز، همدیگر را یاری نکنید. تجاوزکاران همان ستمکاران هستند. خداوند تجاوزکاران را دوست ندارد.
ای مومنان، چیزهای پاکیزه را که خدا بر شما حلال کرده، حرام نکنید و تجاوز نکنید زیرا خدا تجاوزکاران را دوست نمیدارد (مائده/۸۷). آنان که از احکام الهی تجاوز کنند، ستمکار هستند (بقره/۲۲۹) و به خود ستم کردهاند (طلاق/۱). پروردگار خود را از روی تضرّع و در پنهانی بخوانید زیرا او تجاوزکاران را دوست نمیدارد (اعراف/۵۵).
در گناه و تجاوز یکدیگر را یاری نکنید و از خدا بترسید که خدا سخت کیفر است (مائده/۲).
در راه خدا با کسانی که با شما میجنگند، بجنگید اما تجاوز نکنید زیرا خدا تجاوزکاران را دوست ندارد (بقره/۱۹۰). با آنها [مشرکان] بجنگید تا فتنه باقی نماند و دین، مخصوص خدا گردد پس اگر دست برداشتند [شما نیز دست بردارید] که تجاوز جز بر ستمکاران روا نیست. ماه حرام در برابر ماه حرام و هتک حرمتها قصاص دارد. هر کس به شما تجاوز کرد همانند آن بر او تجاوز کنید و از خدا پروا دارید که خدا با تقوا پیشگان است (بقره/۱۹۳،۱۹۴). البته نباید دشمنی گروهی که شما را از مسجدالحرام بازداشتند شما را به تجاوز وادارد (مائده/۲). ای کسانی که ایمان آوردهاید، حکم قصاص در مورد کشتگان بر شما نوشته شده است؛ آزاد در برابر آزاد، برده در برابر برده و زن در برابر زن. پس اگر کسی از سوی برادر دینی خود [ولیّ دم] چیزی به او بخشیده شود [ولیّ دم] باید از راه پسندیده پیروی کند و او [قاتل] نیز به نیکی دیه را بپردازد. این تخفیف و رحمتی از سوی پروردگار شما است و کسی که بعد از آن تجاوز کند، عذاب دردناکی خواهد داشت (بقره/۱۷۸). داراییهایتان را در میان خود به باطل نخورید مگر با داد و ستدی که با رضایت خودتان باشد و خودتان را نکشید زیرا خدا همواره با شما مهربان است. هر کس از روی تجاوز و ستم چنین کند خدا او را در آتشی درخواهد آورد و این کار بر خدا آسان است (نساء/۲۹-۳۰).
مومنان و نمازگزاران دامان خود را حفظ میکنند مگر برای همسران و کنیزان خود، که [در این صورت] نکوهیده نیستند. پس کسانی که بیش از این بخواهند تجاوزکار هستند (مومنون/۵-۷؛ معارج/۲۹-۳۱). هنگامی که زنان را طلاق دادید و به پایان عدّۀ خود رسیدند پس به خوبی آنها را نگاه دارید یا به خوبی آزادشان کنید. آنان را برای زیان رساندن نگاه ندارید تا به [حقوق آنان] تجاوز کنید. کسی که چنین کند به خود ستم کرده است. … (بقره/۲۳۱). بر شما حلال نیست که چیزی از آنچه به همسرانتان دادهاید [در موقع طلاق] پس بگیرید مگر اینکه [طرفین] بترسند که حدود الهی را برپا ندارند. اگر بترسید که آن دو حدود خداوند را به جا نیاورند، در آنچه زن برای آزادی خود میدهد گناهی بر آن دو نیست. اینها احکام الهی است. از آنها تجاوز نکنید. آنان که از حدود خدا تجاوز کنند، ستمکار هستند (بقره/۲۲۹). چون زنان را طلاق دادید آنان را [بعد از پاک شدن] در عدّهشان طلاق دهید و حساب عدّه را نگاه دارید و از خدا بترسید. آنان را از خانههایشان بیرون نکنید و خود نیز بیرون نروند مگر کار ناشایستۀ آشکاری کرده باشند. اینها احکام خداوند است و هر که از احکام خدا تجاوز کند بیگمان به خود ستم کرده است (طلاق/۱).
ای مومنان، هنگامی که رازگویی میکنید به گناه، تجاوز و نافرمانی با پیامبر رازگویی نکنید و … از خدا که نزد او گرد آورده میشوید، بترسید (مجادله/۸-۹). اگر معلوم شد آنان [شاهدانی که متوفّی به آنها وصیّت کرده] خیانت کردهاند، دو نفر دیگر از کسانی که بر آنها ستم رفته است و از نزدیکان او [متوفّی] هستند به جای آنها قیام کنند و به خدا سوگند بخورند که قطعاً شهادت ما از شهادت آن دو نفر درستتر است و ما از حق تجاوز نکردهایم. در غیر این صورت از ستمکاران خواهیم بود (مائده/۱۰۷،۱۰۶).
شما را چه شده که از آنچه [در ذبح] نام خدا بر آن برده شده، نمیخورید؟ … بیگمان بسیاری با هوا و هوسهای خود به نادانی [مردم را] گمراه میکنند و به راستی پروردگار تو بر تجاوزکاران داناتر است (انعام/۱۱۹). هر کس بدون زیادهخواهی و تجاوز [به خوردن چیزهای حرام] ناچار شود، گناهی بر او نیست و خداوند بسیار آمرزنده مهربان است (بقره/۱۷۳؛ انعام/۱۴۵؛ نحل/۱۱۵). ای مومنان، خدا شما را به چیزی از صیدی که در دسترس شما و نیزههای شماست [در حال احرام] میآزماید تا معلوم کند چه کسی در نهان از او پروا دارد پس هر که بعد از این تجاوز کند او را عذابی دردناک خواهد بود (مائده/۹۴).
خدا به پیامبر میفرماید: هیچ سوگندپیشۀ فرومایه را اطاعت نکن زیرا بسیار عیبجو، همواره سخنچین، بسیار مانعخیر، متجاوز، گناه پیشه و درشتخویِ بیتبار است (قلم/۱۰-۱۳).
کسانی که به گناه، تجاوز و نافرمانی با پیامبر با هم رازگویی میکنند و … جهنّم برای آنها کافی است. به آن وارد میشوند و چه بد سرانجامی است (مجادله/۸).
مشرکان دربارۀ هیچ مومنی مراعات خویشاوندی و پیمانی را نمیکنند. ایشان همان تجاوزکاران هستند. اگر توبه کنند نماز به پا دارند و زکات بدهند، در این صورت برادران دینی شما میباشند (توبه/۱۰-۱۱).
تجاوز-اقوام، بعد از نوح، رسولانی به سوی قومشان فرستادیم. آنان دلایل روشن برای آنها آوردند. امّا آنها به چیزی که پیش از آن تکذیب کرده بودند، ایمان نیاوردند. این چنین بر دلهای تجاوزکاران مهر مینهیم (یونس/۷۴).
لوط به قوم خود گفت: آیا از میان جهانیان با مردان آمیزش میکنید و همسرانی را که پروردگارتان برای شما آفریده است وا میگذارید؟ بلکه شما گروهی تجاوزکارید (شعراء/۱۶۵،۱۶۶).
موسی به شعیب گفت: این قراردادی میان من و تو باشد. البته هرکدام از این دو مدت [هشت سال یا ده سال] را انجام دهم، تجاوزی بر من نخواهد بود و خدا بر آنچه میگوییم گواه است (قصص/۲۸).
بنی اسرائیل را از دریا عبور دادیم و فرعون و لشکرش از سر ظلم و تجاوز به دنبال آنها رفتند (یونس/۹۰).
به گروهی از بنیاسرائیل گفتیم در روز شنبه [از حکم تحریم صید ماهی] تجاوز نکنید و از آنان پیمانی استوار گرفتیم (نساء/۱۵۴). آنها در روزهای شنبه تجاوز و گناه کردند (بقره/۶۵؛ اعراف/۱۶۳). آنگاه برای پیمان شکنی آنها و … بر دل آنها مهر نهادیم که به جز اندکی ایمان نیاوردند (نساء/۱۵۵) به آنها گفتیم به صورت بوزینههایی طرد شده درآیید. این کیفر را، درس عبرتی برای مردم آن زمان و نسلهای بعد از آنان و پند و اندرزی برای پرهیزکاران قرار دادیم (بقره/۶۶،۶۵)
مهرِ خواری و درماندگی، بر پیشانی آنها [بنیاسرائیل] زده شد و گرفتار خشم خدا شدند. چرا که آنان نسبت به آیات الهی کفر میوزریدند و پیامبران را به ناحق میکشتند. این به آن سبب بود که گناهکار و متجاوز بودند (بقره/۶۱). خدا به بنیاسرائیل میفرماید: این شما هستید که یکدیگر را میکشید و جمعی از خودتان را از سرزمینتان بیرون میکنید و به گناه و تجاوز به یکدیگر کمک مینمایید (بقره/۸۵).
کسانی از بنیاسرائیل که به کفر گراییدند بر زبان داوود و عیسیبنمریم لعنت شدند. این از آن روست که سرکشی میکردند و پیوسته تجاوز مینمودند (مائده/۷۸).
بسیاری از اهل کتاب را میبینی که در گناه، تجاوز و حرامخواری پیشی میگیرند و واقعاً بد عمل میکنند (مائده/۶۲). آنان [فاسقان اهلکتاب] هر جا یافته شوند، مهر خواری بر آنها میخورد مگر به پیمانی از جانب خدا و پیمانی از جانب مردم. آنها به خشم خدا دچار شدند و مهر بیچارگی بر آنها زده شد. این از آن روست که آنها همواره آیات را انکار میکردند و پیامبران را به ناحق میکشتند و آن به سبب این بود که نافرمانی و تجاوز میکردند (آلعمران /۱۱۲).
هر کس با خدا و فرستادۀ او نافرمانی کند و از حدود خدا تجاوز کند، خداوند او را در آتشی درمیآورد که جاودانه در آن است و او را عذابی خوارکننده خواهد بود (نساء/۱۴). تنها کسی آن را [قیامت را] انکار میکنند که متجاوز گنهکار است. همان که چون آیات خدا بر او خوانده شود، میگوید: اینها افسانههای پیشینیان است (مطفّفین/۱۳،۱۲). خدا فرمان میدهد هر کفر پیشۀ لجوج را در جهنّم افکنید. آن مانعِ خیرِ متجاوزِ شکّاک را که با خدا، خدای دیگر قرار داد را در عذاب شدید افکنید (ق/۲۴-۲۶).
اسراف، ظلم، طغیان، قصاص، دشمن