اجازه

 

اجازه، رخصت، این مفهوم از ماده «ا ذ ن» ۷۱ بار آمده است.

چکیده: آسمان بر زمین نمی‌افتد مگر به اجازه خدا. فرو آمدن فرشتگان و روح، وحی کردن، نشانه آوردن پیامبران، هدایت شدن، ایمان آوردن افراد، اطاعت کردن از پیامبران، پیشگامی در کارهای خیر، رفعت یافتن خانه‌ها و یادشدن خدا در آنها، رسیدن مصیبت به انسان‌ها، مرگ، شفاعتگری، سخن گفتن روز قیامت و جاودانه ماندن در بهشت جز به اجازه خدا نیست. برای ورود به خانه‌هایی که خانه شما نیست، اجازه بگیرید. بردگان شما و کسانی که به بلوغ نرسیده‌اند، برای وارد شدن بر شما در هنگام خلوت باید اجازه بگیرند. کسانی که به سنّ بلوغ رسیده‌اند، در همه اوقات باید اجازه بگیرند. غلامان و کنیزان را با اجازه صاحبان آنان به همسری درآورید.

آیا ندیده‌ای که خدا … آسمان را نگاه می‌دارد تا [مبادا] بر زمین افتد مگر به اجازه خودش. در حقیقت خدا نسبت به مردم بسیار رئوف مهربان است (حج/۶۵).

هیچ بشری را نرسد که خدا با او سخن گوید جز از راه وحی یا از فراسوی حجابی یا این که فرستاده‌ای بفرستد و به اجازه او هر چه بخواهد وحی کند. او بلندمرتبه حکیم است و همین گونه روحی از امر خود به سوی تو وحی کردیم (شوری/۵۱، ۵۲). هیچ پیامبری را نرسد که جز به اجازه خدا نشانه‌ای بیاورد (رعد/۳۸؛ غافر/۷۸).

ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر آن‌که به اجازه خدا مردم از او اطاعت کنند (نساء/۶۴). مردم امّتی یگانه بودند پس خدا پیامبران را نویدآور و بیم‌دهنده برانگیخت و با آنها کتاب را به حق فرو فرستاد تا در میان مردم در آن‌چه اختلاف داشتند، داوری کند و جز کسانی که به آنها [کتاب] داده شد پس از آنکه دلایل روشن برای آنها آمد، به خاطر ستمی که میانشان بود، در آن اختلاف نکردند پس خدا کسانی را که ایمان آورده بودند، به اجازه خود به حقیقت آن‌چه در آن اختلاف داشتند، هدایت کرد. خدا هر کس را بخواهد به راه راست هدایت می‎‌کند (بقره/۲۱۳). هیچ کس را نرسد که جز به اجازه خدا ایمان آورد. او بر کسانی که نمی‌اندیشند، پلیدی را قرار می‌دهد (یونس/۱۰۰). خدا هر کس را از خشنودی او پیروی کند به وسیله آن (کتاب) به راه‌های سلامت هدایت می‌کند و به اجازه خود آنها را از تاریکی‌ها به سوی روشنایی‌، بیرون می‌برد و به راهی راست هدایتشان می‌کند (مائده/۱۶). این کتاب را به آن بندگان خود که برگزیده بودیم به میراث دادیم پس برخی از آنها بر خود ستمکار هستند. برخی از آنها میانه‌رو و برخی از آنها در کارهای نیک به اجازه خدا پیشگام هستند. این خود توفیق بزرگ است (فاطر/۳۲). در خانه‌هایی که خدا اجازه داده که آنها رفعت یابند و نام او در آنها یاد شود، در آن هر بامداد و شامگاه او را تسبیح می‌کنند (نور/۳۶).

در شب قدر فرشتگان و روح به اجازه پروردگارشان، برای هر کاری فرود می‌آیند (قدر/۴).

آیا ندیده‌ای خدا چگونه مَثَل زده است؟ سخنی پاک که مانند درختی پاک است. ریشه آن استوار و شاخه‌اش در آسمان است. میوه‌اش را هر دم به اجازه پروردگارش می‌دهد. خدا مَثَل‌ها را برای مردم می‌زند، شاید آنان پند گیرند (ابراهیم/۲۴-۲۵). زمین پاک گیاهش به اجازه پروردگارش بیرون می‌آید و آن که ناپاک است [گیاهش] جز اندک و بی‌فایده بر نمی‌آید. این‌گونه آیات را برای گروهی که شکر می‌کنند، گوناگون بیان می‌کنیم (اعراف/۵۸).

به‌راستی نجوا [کردن] از شیطان است تا کسانی را که ایمان آورده‌اند، دلتنگ گرداند و جز به اجازه خدا به هیچ کس آسیبی نمی‌رسانند. مومنان باید بر خدا توکّل کنند (مجادله/۱۰).

هیچ مصیبتی جز به اجازه خدا نمی‌رسد (تغابن/۱۱). هیچ نفسی جز به اجازه خدا نمی‌میرد. این سرنوشتی معین است (آل‌عمران/۱۴۵). شفاعتگری جز پس از اجازه پروردگار شما نیست (یونس/۳). کیست آن که جز به اجازه او در نزد او شفاعت کند (بقره/۲۵۵)؟ شفاعتگری در پیشگاه او سودی نمی‌بخشد مگر برای کسی که به او اجازه دهد. تا چون هراس از دل‌هایشان برطرف شود، می‌گویند: پروردگارتان چه فرمود؟ می‌گویند: حق را. او بلند مرتبه بزرگ است (سبأ/۲۳). در آن روز شفاعت سود نمی‌بخشد مگر کسی را که رحمان اجازه دهد و سخنش او را پسند آید (طه/۱۰۹). چه بسیار فرشتگانی که در آسمان‌ها و زمین هستند و شفاعت آنها سودی نمی‌بخشد مگر پس از آن که خدا به هر کس بخواهد و راضی باشد، اجازه دهد (نجم/۲۶).

روزی که [قیامت] فرا رسد، هیچ کس جز به اجازه او سخن نگوید (هود/۱۰۵). روزی که روح و فرشتگان به صف ایستند و سخن نگویند مگر کسی ‌که رحمان به او اجازه دهد و سخن راست گوید. آن روز، روز حق است پس هر که خواهد راه بازگشتی به سوی پروردگار خود بجوید (نبأ/۳۸-۳۹). این روزی است که سخن نمی‌گویند و به آنان اجازه داده نمی‌شود تا عذرخواهی کنند. در آن روز وای بر تکذیب‌کنندگان (مرسلات/۳۵-۳۷). روزی که از هر امّتی گواهی برانگیزیم سپس به کسانی که کافر شده‌اند، اجازه [سخن و عذر] داده نمی‌شود و آنان مورد بخشش قرار نخواهند گرفت (نحل/۸۴). کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، به بهشت‌هایی داخل می‌شوند که زیر آنها نهرها روان است. به اجازه پروردگار خود در آنجا جاودانه به سر می‌برند. درودشان در آنجا سلام است (ابراهیم/۲۳).

پیامبرانشان (اقوام پیشین) به آنان گفتند: ما جز بشری مانند شما نیستیم ولی خدا بر هر یک از بندگان خود که بخواهد منّت می‌نهد و ما را نرسد که جز به اجازه خدا برای شما حجتی بیاوریم (ابراهیم/۱۱).

کسانی [از سپاهیان طالوت] که به دیدار خدا یقین داشتند، گفتند: چه بسا گروهی اندک که بر گروهی بسیار به اجازه خدا پیروز شدند. خدا با شکیبایان است (بقره/۲۴۹). پس به اجازه خدا آنان (جالوت و سپاهیانش) را شکست دادند (بقره/۲۵۱).

برخی از جن به اجازه پروردگارشان نزد سلیمان کار می‌کردند. هر کس از آنها از دستور ما سر‌پیچی می‌کرد، از عذاب سوزان به او می‌چشاندیم (سبأ/۱۲).

آنها (برخی از بنی‌اسرائیل) از آن دو فرشته [هاروت و ماروت] چیزهایی می‌آموختند که به وسیله آن میان مرد و همسرش جدایی بیفکنند، هر چند بدون اجازه خدا نمی‌توانستند به وسیله آن به کسی زیان برسانند (بقره/۱۰۲).

فرشتگان گفتند: ای مریم، خدا تو را به کلمه‌ای از جانب خود که نام او مسیح، پسر مریم است، م‍ژده می‌دهد … [او را به عنوان] پیامبری به سوی بنی‌اسرائیل [می‌فرستد که به آنها می‌گوید:] من از جانب پروردگارتان برای شما معجزه‌ای آورده‌ام. من از گل برای شما چیزی به شکل پرنده می‌سازم، آن‌گاه در آن می‌دمم پس به اجازه خدا پرنده‌ای می‌شود و به اجازه خدا نابینای مادرزاد  و پیس را شفا می‌دهم و مردگان را زنده می‌گردانم. شما را از آن‌چه می‌خورید و در خانه‌های خود ذخیره می‌کنید، خبر می‌دهم. مسلماً در این برای شما اگر مومن باشید نشانه‌ای است (آل‌‍‌عمران/۴۵-۴۹). [یاد کن] هنگامی را که خدا فرمود: ای عیسی‌پسر مریم، نعمت مرا بر خود و بر مادرت به یاد آور … آنگاه که به اجازه من از گل [چیزی] به شکل پرنده می‌ساختی پس در آن می‌دمیدی و به اجازه من پرنده‌ای می‌شد و کور مادرزاد و پیس را به اجازه من شفا می‌دادی و آنگاه که مردگان را به اجازه من بیرون می‌آوردی. آنگاه که بنی‌اسرائیل را هنگامی که برای آنان حجت‌های آشکار آورده بودی، از تو باز داشتم پس کسانی از آنان که کافر شده بودند، گفتند: این جز سحری آشکار نیست (مائده/۱۱۰).

ای پیامبر، ما تو را گواه، بشارتگر و هشدار‌دهنده فرستادیم و دعوت‌کننده به سوی خدا به اجازه او و چراغی تابناک (احزاب/۴۵-۴۶). کتابی است که آن را به سوی تو فرود آوردیم تا مردم را به اجازه پروردگارشان از تاریکی‌ها به سوی روشنایی‌ها بیرون آوری. به سوی راه آن عزیز ستوده (ابراهیم/۱). بگو، کسی که دشمن جبرئیل است [دشمن خداست] زیرا او به اجازه خدا قرآن را بر قلبت نازل کرده است (بقره/۹۷). به کسانی که جنگ بر آنها تحمیل شده، اجازه [دفاع] داده شده است زیرا مورد ظلم قرار گرفته‌اند. البته خدا بر پیروزی آنها سخت تواناست (حج/۳۹).

بگو، به من خبر دهید آن‌چه از روزی که خدا برای شما فرود آورده [چرا] بخشی از آن را حرام و [بخشی را] حلال گردانیده‌اید؟ بگو، آیا خدا به شما اجازه داده یا بر خدا دروغ می‌بندید (یونس/۵۹)؟

ای پیامبر، مومنان را به جهاد برانگیز. اگر از شما بیست نفر شکیبا باشند بر دویست نفر پیروز می‌شوند. اگر از شما صد نفر باشند، بر هزار نفر از کافران پیروز می‌گردند زیرا آنان قومی هستند که نمی‌فهمند. اکنون بر شما تخفیف داده و معلوم داشت در شما ضعفی هست پس اگر از شما یکصد تن شکیبا باشند، بر دویست تن پیروز می‌شوند و اگر از شما هزار تن باشند، به اجازه خدا بر دو هزار تن غلبه کنند. خدا با شکیبایان است (انفال/۶۵-۶۶). روزی که آن دو گروه [در احد] با هم برخورد کردند، آن‌چه به شما رسید به اجازه خدا بود تا مومنان را معلوم دارد و منافقان را [نیز] معلوم دارد (آل‌عمران/۱۶۶-۱۶۷). قطعاً خدا وعده خود را با شما راست گردانید آنگاه که به اجازه او [در احد] آنان را می‌کشتید … سپس شما را از آنان منصرف کرد تا شما را بیازماید و سپس از شما درگذشت خدا نسبت به مومنان دارای فضل است (آل‌عمران/۱۵۲). آن‌چه درخت خرما [در جنگ] بریدید یا آنها را بر ریشه‌هایشان برجای گذاشتید، به اجازه خدا بود تا نافرمانان را خوار گرداند (حشر/۵).

با مشرکان تا ایمان نیاورده‌اند، ازدواج نکنید … آنان شما را به سوی آتش می‌خوانند و خدا به اجازه خود به سوی بهشت و آمرزش فرا می‌خواند و آیات خود را برای مردم روشن می‌گرداند تا متذکّر شوند (بقره/۲۲۱).

آیا برای آنها [مشرکان] معبودهایی است که در آن‌چه خدا به آن اجازه نداده برای آنها آیینی نهاده‌اند؟ اگر فرمان قاطع نبود، قطعاً میان آنها داوری می‌شد و برای ستمکاران عذابی پردرد است (شوری/۲۱).

اجازه- افراد، ای کسانی که ایمان آورده‌اید، به خانه‌هایی که خانه‌های شما نیست، داخل نشوید تا آشنایی دهید و بر اهل آن سلام گویید. این برای شما بهتر است باشد که پند گیرید. اگر کسی را در آن [خانه‌ها] نیافتید پس داخل آن نشوید تا به شما اجازه داده  شود و اگر به شما گفته شد: برگردید، برگردید. زیرا آن برای شما پاکیزه‌تر است. خدا به آن‌چه انجام می‌دهید، داناست. بر شما گناهی نیست که به خانه‌های غیر مسکونی که در آنها برای شما متاعی است، داخل شوید. خدا آن‌چه را آشکار و پنهان می‌کنید، می‌داند (نور/۲۷-۲۹). ای کسانی که ایمان آورده‌اید، قطعاً باید غلام و کنیزان و کسانی از شما که به بلوغ نرسیده‌اند، سه بار [در شبانه‌روز] از شما اجازه بگیرند، پیش از نماز صبح و نیمروز که جامه‌های خود را بیرون می‌آورید و پس از نماز شامگاهان. [این] سه هنگام برهنگی شماست. بر شما و بر آنان گناهی نیست که غیر از این، گِرد یکدیگر بچرخید. خدا آیات را این‌گونه برای شما بیان می‌کند. خدا دانای حکیم است. چون کودکان شما به بلوغ رسیدند، باید از شما اجازه بگیرند. همان‌گونه که آنان که پیش از ایشان بودند، اجازه می‌گرفتند. خدا آیات خود را این‌گونه برای شما بیان می‌کند. او دانای حکیم است (نور/۵۸-۵۹).

هر کس از شما، از نظر مالی نمی‌تواند زنان پاکدامن باایمان را به همسری درآورد، پس با دختران جوان باایمان که مالک آنان هستید (ازدواج کند). همه از یکدیگر هستید. پس آنان را با اجازه صاحبانشان به همسری درآورید و مهر آنها را به طور پسندیده به آنها بدهید [به شرط آن‌که] پاکدامن باشند، زناکار و دوست‌گیران پنهانی نباشند (نساء/۲۵).

گروهی از آنها (منافقین و بیماردلان) از پیامبر اجازه [ترک جهاد] می‌خواستند و می‌گفتند: خانه‌های ما بی‌حفاظ است، در حالی‌که بی‌حفاظ نبود. جز گریز چیزی نمی‌خواستند (احزاب/۱۳). خدا تو را ببخشاید چرا پیش از آن‌که راستگویان بر تو مشخص شوند و دروغگویان را بازشناسی به آنها اجازه دادی؟ کسانی که به خدا و روز بازپسین ایمان دارند، در جهاد با مال و جان خود از تو اجازه نمی‌خواهند. خدا به [حال] تقواپیشگان داناست. تنها کسانی از تو اجازه [ترک جهاد] می‌خواهند که به خدا و روز بازپسین ایمان ندارند و دلها‌یشان به شک افتاده و در شک خود سرگردان هستند (توبه/۴۳-۴۵). از آنها کسی است که می‌گوید: به من اجازه بده و به فتنه‌ام مینداز. هشدار که آنها خود به فتنه افتاده‌اند (توبه/۴۹). چون سوره‌ای نازل شود که به خدا ایمان آورید و همراه پیامبر او جهاد کنید، ثروتمندان آنها از تو عذر و اجازه می‌خواهند و می‌گویند: بگذار ما با خانه‌نشینان باشیم (توبه/۸۶). اگر خدا تو را به سوی طایفه‌ای از آنها [منافقان برجای مانده از جنگ] بازگردانید و آنها برای بیرون آمدن از تو اجازه خواستند، بگو، شما هرگز با من خارج نخواهید شد و هرگز همراه من با هیچ دشمنی نبرد نخواهید کرد زیرا نخستین بار به نشستن راضی شدید پس با خانه‌نشینان بنشینید (توبه/۸۳). عذرخواهان بادیه‌نشین آمدند تا به آنها اجازه [ترک جهاد] داده شود و کسانی که به خدا و پیامبر او دروغ گفتند نیز در خانه نشستند. به‌زودی به کسانی از آنها که کفر ورزیدند، عذابی دردناک خواهد رسید (توبه/۹۰). ایراد تنها بر کسانی است که با این‌که توانگر هستند از تو اجازه [ترک جهاد] می‌خواهند و راضی شده‌اند با خانه‌نشینان باشند. خدا بر دل‌های آنها مهر نهاده پس آنها نمی‌فهمند (توبه/۹۳).

جز این نیست که مومنان کسانی هستند که به خدا و پیامبر او ایمان آورده‌اند و هنگامی که با او بر سر کاری اجتماع کردند، تا از او اجازه نگیرند، نمی‌روند. در حقیقت کسانی که از تو اجازه می‌گیرند، آنانند که به خدا و پیامبر او ایمان دارند پس چون برای برخی از کارهای خود از تو اجازه خواستند، به هر کس از آنها که خواستی اجازه بده و برای آنها آمرزش بخواه. خدا آمرزنده مهربان است (نور/۶۲). ای کسانی که ایمان آورده‌اید، داخل اتاق‌های پیامبر نشوید مگر آن‌که برای طعامی به شما اجازه داده شود [آن] هم بدون آن‌که در انتظار پخته شدن آن باشید ولی هنگامی که دعوت شدید، داخل شوید و وقتی غذا خوردید، پراکنده شوید، بدون آن‌که سرگرم سخنی گردید. این [رفتار] شما، پیامبر را می‌رنجاند و از شما شرم می‌کند، حال آن‌که خدا از [گفتن] حق، شرم نمی‌کند و چون از زنان چیزی خواستید از پشت پرده از آنها بخواهید. این برای دل‌های شما و دل‌های آنها پاکیزه‌تر است. شما حق ندارید رسول خدا را برنجانید (احزاب/۵۳).

بزرگ آنان (برادران یوسف) گفت: مگر نمی‌دانید که پدرتان با نام خدا از شما پیمانی استوار گرفته است و قبلاً هم درباره یوسف تقصیر کردید؟ هرگز از این سرزمین نمی‌ر‌وم تا پدرم به من اجازه دهد یا خدا در حق من داوری کند (یوسف/۸۰).

فرعون [به ساحران] گفت: آیا پیش از آن‌که به شما اجازه دهم به او (موسی) ایمان آوردید (اعراف/۱۲۳؛ طه/۷۱؛ شعراء/۴۹)؟

 

 

اذن

 

 

 

 

 

 

 

 

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ … يُمْسِكُ السَّمَاء أَن تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ (حج/۶۵)

 

وَ مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ* وَ كَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِّنْ أَمْرِنَا (شوری/۵۱-۵۲) وَ مَا كَانَ لِرَسُولٍ أَن يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ (رعد/۳۸؛ غافر/۷۸)

وَ مَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللّهِ (نساء/۶۴) كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَ مُنذِرِينَ وَ أَنزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ وَ مَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلاَّ الَّذِينَ أُوتُوهُ مِن بَعْدِ مَا جَاءتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ فَهَدَى اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ لِمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَ اللّهُ يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (بقره/۲۱۳) وَ مَا كَانَ لِنَفْسٍ أَن تُؤْمِنَ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يَعْقِلُونَ (یونس/۱۰۰) يَهْدِي بِهِ (الکتاب) اللّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلاَمِ وَ يُخْرِجُهُم مِّنِ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَ يَهْدِيهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (مائده/۱۶) ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتَابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ وَ مِنْهُم مُّقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ (فاطر/۳۲) فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَ الْآصَالِ (نور/۳۶)

 

 

 

 

 

 

تَنَزَّلُ [فی لیله القدر] الْمَلَائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ (قدر/۴)

أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَ فَرْعُهَا فِي السَّمَاء* تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَ يَضْرِبُ اللّهُ الأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (ابراهیم/۲۴-۲۵) وَ الْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ الَّذِي خَبُثَ لاَ يَخْرُجُ إِلاَّ نَكِدًا كَذَلِكَ نُصَرِّفُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَشْكُرُونَ (اعراف/۵۸)

 

إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَيْسَ بِضَارِّهِمْ شَيْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (مجادله/۱۰)

 

مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ (تغابن/۱۱) وَ مَا كَانَ لِنَفْسٍ أَنْ تَمُوتَ إِلاَّ بِإِذْنِ الله كِتَابًا مُّؤَجَّلًا (آل‌عمران/۱۴۵) مَا مِن شَفِيعٍ إِلاَّ مِن بَعْدِ إِذْنِهِ (یونس/۳) مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ (بقره/۲۵۵) وَ لَا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ عِندَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ حَتَّى إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ قَالُوا الْحَقَّ وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ (سبأ/۲۳) يَوْمَئِذٍ لَّا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَ رَضِيَ لَهُ قَوْلًا (طه/۱۰۹) وَ كَم مِّن مَّلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِن بَعْدِ أَن يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَن يَشَاءُ وَ يَرْضَى (نجم/۲۶)

 

 

يَوْمَ يَأْتِ لاَ تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلاَّ بِإِذْنِهِ فَمِنْهُمْ شَقِيٌّ وَ سَعِيدٌ (هود/۱۰۵) يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرحْمَنُ وَ قَالَ صَوَابًا* ذَلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَن شَاء اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَآبًا (نبأ/۳۸-۳۹) هَذَا يَوْمُ لَا يَنطِقُونَ* وَ لَا يُؤْذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ* وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (مرسلات/۳۵-۳۷) وَ يَوْمَ نَبْعَثُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا ثُمَّ لاَ يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ لاَ هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ (نحل/۸۴) وَ أُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلاَمٌ (ابراهیم/۲۳)

 

 

 

قَالَتْ لَهُمْ (اقوام الاولین) رُسُلُهُمْ إِن نَّحْنُ إِلاَّ بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ وَ لَكِنَّ اللّهَ يَمُنُّ عَلَى مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَ مَا كَانَ لَنَا أَن نَّأْتِيَكُم بِسُلْطَانٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ (ابراهیم/۱۱)

قَالَ  الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاَقُو اللّهِ [من جنود طالوت] كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللّهِ وَ اللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ (بقره/۲۴۹) فَهَزَمُوهُم (جالوت و جنوده) بِإِذْنِ اللّه (بقره/۲۵۱)

 

مِنَ الْجِنِّ مَن يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ (سلیمان) بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ مَن يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ السَّعِيرِ (سبأ/۱۲)

فَيَتَعَلَّمُونَ [بعض بنی‌اسرائیل] مِنْهُمَا (هاروت و ماروت) مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ زَوْجِهِ وَ مَا هُم بِضَآرِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ (بقره/۱۰۲)

 

 

إِذْ قَالَتِ الْمَلآئِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِّنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَ الآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ… وَ رَسُولًا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنِّي قَدْ جِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُم مِّنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللّهِ وَ أُبْرِئُ الأكْمَهَ و الأَبْرَصَ وَ أُحْيِي الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللّهِ وَ أُنَبِّئُكُم بِمَا تَأْكُلُونَ وَ مَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (آل‌عمران/۴۵-۴۹) إِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَ عَلَى وَالِدَتِكَ  … وَ إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَ تُبْرِئُ الأَكْمَهَ وَ الأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَ إِذْ تُخْرِجُ الْمَوتَى بِإِذْنِي وَ إِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنكَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِينٌ (مائده/۱۱۰)

 

 

 

 

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَ نَذِيرًا* وَ دَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِرَاجًا مُّنِيرًا (احزاب/۴۵-۴۶) كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ (ابراهیم/۱) قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّا لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللّهِ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَ هُدًى وَ بُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ (بقره/۹۷) أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ (حج/۳۹)

 

 

قُلْ أَرَأَيْتُم مَّا أَنزَلَ اللّهُ لَكُم مِّن رِّزْقٍ فَجَعَلْتُم مِّنْهُ حَرَامًا وَ حَلاَلًا قُلْ آللّهُ أَذِنَ لَكُمْ أَمْ عَلَى اللّهِ تَفْتَرُونَ (یونس/۵۹)

 

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ يَغْلِبُواْ أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ يَفْقَهُونَ* الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُمْ وَ عَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُواْ أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللّهِ وَ اللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ (انفال/۶۵-۶۶) وَ مَا أَصَابَكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ اللّهِ وَ لِيَعْلَمَ الْمُؤْمِنِينَ* وَ لْيَعْلَمَ الَّذِينَ نَافَقُواْ (آ‌‌‌‌ل‌عمران/۱۶۶- ۱۶۷) وَ لَقَدْ صَدَقَكُمُ اللّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُم بِإِذْنِهِ … ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ وَ لَقَدْ عَفَا عَنكُمْ وَ اللّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ (آل‌عمران/۱۵۲) مَا قَطَعْتُم مِّن لِّينَةٍ [فی الحرب] أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَى أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَ لِيُخْزِيَ الْفَاسِقِينَ (حشر/۵)

 

 

 

وَ لاَ تَنكِحُواْ الْمُشْرِكَاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ … أُوْلَئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَ اللّهُ يَدْعُوَ إِلَى الْجَنَّةِ وَ الْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَ يُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (بقره/۲۲۱)

 

أَمْ لَهُمْ شُرَكَاء شَرَعُوا لَهُم مِّنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَن بِهِ اللَّهُ وَ لَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (شوری/۲۱)

 

اجازه-افراد، يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَ تُسَلِّمُوا عَلَى أَهْلِهَا ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ* فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فِيهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّى يُؤْذَنَ لَكُمْ وَ إِن قِيلَ لَكُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا هُوَ أَزْكَى لَكُمْ وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ* لَّيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ مَسْكُونَةٍ فِيهَا مَتَاعٌ لَّكُمْ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَ مَا تَكْتُمُونَ (نور/۲۷-۲۹) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ وَ الَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنكُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ مِن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَ حِينَ تَضَعُونَ ثِيَابَكُم مِّنَ الظَّهِيرَةِ وَ مِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاء ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَ لَا عَلَيْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَ هُنَّ طَوَّافُونَ عَلَيْكُم بَعْضُكُمْ عَلَى بَعْضٍ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ* وَ إِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (نور/۵۸-۵۹)

 

 

 

وَ مَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلًا أَن يَنكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِن مِّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم مِّن فَتَيَاتِكُمُ الْمُؤْمِنَاتِ وَ اللّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِكُمْ بَعْضُكُم مِّن بَعْضٍ فَانكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَ آتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَنَاتٍ غَيْرَ مُسَافِحَاتٍ وَ لاَ مُتَّخِذَاتِ أَخْدَانٍ (نساء/۲۵)

 

 

وَ إِذْ قَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْهُمْ (المنافقون و الذین فی قلوبهم مرض) يَا أَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوا وَ يَسْتَأْذِنُ فَرِيقٌ مِّنْهُمُ النَّبِيَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَ مَا هِيَ بِعَوْرَةٍ إِن يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا (احزاب/۱۳) عَفَا اللّهُ عَنكَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكَ الَّذِينَ صَدَقُواْ وَ تَعْلَمَ الْكَاذِبِينَ* لاَ يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ أَن يُجَاهِدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ وَ اللّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ* إِنَّمَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ وَ ارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ (توبه/۴۳-۴۵) وَ مِنْهُم مَّن يَقُولُ ائْذَن لِّي وَ لاَ تَفْتِنِّي أَلاَ فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُواْ وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ (توبه/۴۹) وَ إِذَآ أُنزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُواْ بِاللّهِ وَ جَاهِدُواْ مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُوْلُواْ الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَ قَالُواْ ذَرْنَا نَكُن مَّعَ الْقَاعِدِينَ (توبه/۸۶) فَإِن رَّجَعَكَ اللّهُ إِلَى طَآئِفَةٍ مِّنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخْرُجُواْ مَعِيَ أَبَدًا وَ لَن تُقَاتِلُواْ مَعِيَ عَدُوًّا إِنَّكُمْ رَضِيتُم بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُواْ مَعَ الْخَالِفِينَ (توبه/۸۳) وَ جَاء الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الأَعْرَابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ وَ قَعَدَ الَّذِينَ كَذَبُواْ اللّهَ وَ رَسُولَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (توبه/۹۰) إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ وَ هُمْ أَغْنِيَاء رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ الْخَوَالِفِ وَ طَبَعَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ (توبه/۹۳)

 

 

 

 

 

 

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِذَا كَانُوا مَعَهُ عَلَى أَمْرٍ جَامِعٍ لَمْ يَذْهَبُوا حَتَّى يَسْتَأْذِنُوهُ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ فَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَن لِّمَن شِئْتَ مِنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (نور/۶۲) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَن يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَى طَعَامٍ غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ وَلَكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانتَشِرُوا وَ لَا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيِي مِنكُمْ وَ اللَّهُ لَا يَسْتَحْيِي مِنَ الْحَقِّ وَ إِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِن وَرَاء حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ وَ مَا كَانَ لَكُمْ أَن تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ لَا أَن تَنكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِن بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ عِندَ اللَّهِ عَظِيمًا (احزاب/۵۳)

 

 

 

قَالَ كَبِيرُهُمْ (اخوة یوسف) أَ لَمْ تَعْلَمُواْ أَنَّ أَبَاكُمْ قَدْ أَخَذَ عَلَيْكُم مَّوْثِقًا مِّنَ اللّهِ وَ مِن قَبْلُ مَا فَرَّطتُمْ فِي يُوسُفَ فَلَنْ أَبْرَحَ الأَرْضَ حَتَّىَ يَأْذَنَ لِي أَبِي أَوْ يَحْكُمَ اللّهُ لِي وَ هُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ (یوسف/۸۰)

قَالَ فِرْعَوْنُ (لسحره) آمَنتُم بِهِ (موسی) قَبْلَ أَن آذَنَ لَكُمْ (اعراف/۱۲۳) قَالَ آمَنتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ (طه/۷۱؛ شعراء/۴۹)